17 asırlık “Şah Kaldırma” geleneği

17 asırlık “Şah Kaldırma” geleneği

KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK

Kars'a Kafkasya'dan göç eden Karapapak Türklerine ait olan ve düğünlerde süs ağacının gelinle damada hediye edildiği 17 asırlık "şah kaldırma" geleneği yaşatılıyor. Arpaçay ilçesinin Gülyüzü Köyü’nde de damat Adem Diktaş ve Sarıkamışlı gelin Buse Polat’ın düğününde şah kaldırıldı. Bolluk ve bereketi simgeleyen gıdalarla süslenen ağaç parçasının gelinle damada hediye edildiği gelenek renkli görüntülere sahne oldu.

Elma, fıstık, bisküvi gibi meyve çerezlerle süslenen şah ağacı sağdıç evinde bezendi. Gelin ve damak aileleri ve arkadaşlarıyla birlikte davul zurna eşliğinde sağdıçz evine gitti. Akşam saaterinde başlayan davullu zurnalı halaylar sürürken gençler sevinç naraları, ıslık ve alkışlarıyla damada olan bağlılıklarını sergiliyorlar. Köylüler bu güzel ana tanıklık etmek, gelin ve damadın mutluluklarına ortak olmak için yöresel oyunlarıyla düğüne renk kattılar.

Sağdıç evinde hazırlanan şah ağacını başlarının üzerine kaldırıp gelin ve damatla davul zurna eşliğinde düğün evine kadar götüren gençler damadın evine geldiklerinde de sırayla şahı havaya kaldırarak tek oyun oynadılar.

Düğünün toy babası Bülent Demir, atalarından kalan geleneği gelecek nesillere aktarmak için sürdürdüklerini söyleyerek, “Düğün günü şah sağdıcın evinde hazırlanır, elma, fıstık, şeker, çikolata ve bisküvilerle süslenir Bolluk bereket, ağız tatlılığının olması gelinin, koca ve ailesinin evine tatlılık, şirinlik götürmesi amacıyla yapılan bu geleneği sürdürdüğümüz için mutluyuz. Şah geleneği 17 asır önce Kafkasya’dan Türkiye’ye kadar uzanan gelenektir. Şah bezenmesindeki anlamda kız tarafında bezenen kıza erkek tarafında bezenen de erkek tarafına verilir. Yani damat ve geline hediye, güzellik anlamında süslenir. Halen buz günümüzde bu geleneği sürdürüyoruz. Şekerlemesi, süslenmesi ne kadar güzel olursa o kadar hayvanlı olur. Her genç daha görünümlü şah hazırlar ve her geçen gün daha de renkli olur.” dedi.

90 yaşındaki Abit (Selver) Uzunburun da “Şah kaldırma bir gelenektir. Gelin ve damada bir hediyedir, ihtişamı anlatır. Eskiden daha güzel olurdu. Çok coykulu geçirdi. Şah hazırlanmasığ da heyecanlı olur. Gençler özenle hazırlarlar ve en güzel oyunlarla davul zurna eşliğinde şah ağacını damadın evine kadar götürürler” diye konuştu.

(BA-BA-S) GAZİ KARS (KHA)  / KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK