Kanlı Tabya’yı tanıyalım

Kanlı Tabya’yı tanıyalım

KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK

Kars’ta halk arasında kanlı tabya olarak bilinen Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi yerli ve yabancı turistler tarafından yoğun ilgi görüyor. Her geçen gün ziyaretçi sayısı artan tabyayı tanıtan Kültür ve Turizm İl Müdürü Hakan Doğanay, tabyayla ilgili detaylı bilgiler verdi. Özellikle okulların ziyaretlerine ağırlık vermesinin beklendiği tabyada bilgilendirici konferanslarında verilebileceğine dikkat çekildi.

Ruslar'ın bir gece baskınında 600 kişilik bir tabur askerin şehit edilmesi ve yakın çatışmalar nedeniyle duvarlarının kanla kaplanması üzerine 'Kanlı Tabya' adı verilen tabya, Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi olarak turizme açıldı.

Kanlı Tabya, daha önceleri bakımsız ve atıl durumdaydı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın girişimleri sonucu bölge kurtarılmaya başlandı. Çevre düzenlemesi yapıldı, binanın taşları temizlendi aslına uygun şekilde korundu. Bu çalışmalar kapsamında 1921 Kars Antlaşması için Kars’a gelen Rus generallerinin Kazım Karabekir Paşa’ya hediye ettiği Kars Müze Müdürlüğü bahçesinde bulunan Beyaz Vagon da sergilenmek üzere Kanlı Tabya bahçesine getirildi.

Halitpaşa Mahallesi'nde 7 bin metrekare alan üzerinde 1200 metrekare kapalı alana sahip Kanlı Tabya’daki çalışmalar açılış öncesi hızlandırıldı. Kanlı tabyadan içeri girenleri ilk olarak sizi tabya ile ilgili, "1828 yılında Rusların bir gece baskını esnasında bu tabya içerisinde bulunan bütün askerlerin şehit edilmesi üzerine tabyanın adı halk arasında Kanlı Tabya olarak kaldı" bilgi notu karşılıyor. Teknolojik olanaklar kullanılarak tasarlanan projede, görsel efektler, interaktif kurgular ve ses efektleriyle yakın tarihimizde cereyan eden olayların bir kez daha canlandırılması amaçlandı.

Girişin yanı başında sonsuzluğa giden bir ışık kervanı görülüyor. Aynalar vasıtasıyla bu görüntü özellikle verildi. Işıkların bulunmuş olduğu yerde askerlerin o dönem kullandıkları çarıklar var. Bu çarıklar ışıklandırılarak şehitlerimizin sonsuza kadar anılması için bir görüntü oluşturuldu. Tabya içerisinde 3 oda da ise interaktif canlandırmalar yapıldı. Tabyada kalan askerlerin revir, ameliyathane ve mutfak bölümlerinde gerçeği aratmayan dizaynlar yapıldı. İnsan maketlerinin gerçeği yansıtan görüntüsü görenleri adeta o günlere geri götürüyor. Yaralı askerler, ameliyat edilen askerler ve kovuşta istirahata çekilen askerlerin mektup okuması, düşünmesi ve dolaşması anlatılıyor. Yine o günlerde tabya içerisindeki askerlerin iaşelerinin karşılanması için bulunan mutfakta çalışan askerlerin görüntüleri ve yine o dönem kullanılan malzemeler bulunmakta. Heybesinden, güğümünden ve yiyecek olan mısır, biber, kuru soğan, patates ve yumurtalar bulunmakta. Kovuşta ise askerlerin bazıları yaralı halde geziniyor, bazıları mektup okuyor bazıları da düşünüyor.

Kahramanlık destanlarını yazan bu milletin kurtarıcıları önce Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları yanı başında Kafkas Cephesindeki komutanların fotoğraf ve kısa bilgilerinin de bulunmuş olduğu bölümünde bulunduğu tabyada o dönemlere ait top mermileri ve savaş malzemelerinin teşhir edildiği can korumalı oda bulunuyor.

Kültür ve Turizm İl Müdürü Hakan Doğanay,”Türkiye’de en çok tabyanın olduğu 46 tabyaya sahip olan Kars’ta en önemli tabya Kanlı Tabya’dır. 1801-1803 tarihlerinde Padişah 3'ncü Selim tarafından yaptırılmış, ilk yaptırıldığında ismi Yani Tabya’dır. Ancak. 1828 tarihinde Rus savaşları sırasında bir baskın yapılarak tabyadaki yaklaşık 600 askerimizin (Bir tabur) bir gece baskınında şehit edilmesi sonucu Kars halkı arasında adı Kanlı Tabya olarak anılmıştır. O tarihten beri de Kanlı Tabya olarak biliniyor" diye konuştu.

Binanın yaklaşık 7 bin metrekare bir alan üzerine kurulduğunu bunun 1200 metrekaresinin kapalı alan, 4 ana bölümden oluşan 2 büyük salon, 4 ayrı yan salonlarla birlikte 6 salondan oluşan bölümlerin mevcut olduğuna değinen Doğanay, şöyle dedi:

"Yakın tarihimizi ilgilendiren yani; 1854-55 Kars Zaferi’nden 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi’nden (93 Harbi) ve Kurtuluş Savaşı'ndan Kars’ın önemli değerlerini, şahsiyetlerinin bilgi panolarının bulunduğu bu dönem içerisinde 150 yıllık yakın tarihimizde Rus ve İran savaşlarında özellikle Rus savaşlarında top mermisi ve benzeri askeri savaş malzemelerinin sergilendiği interaktif bir müze. Türkiye’de interaktif özellikli Çanakkale Tabya Müzeleri var, ikincisi Edirne Tabyaları, üçüncüsü de Kars’ta açıldı. İnteraktif özellik; elektronik donatılarla tanıtım ve seslendirme yapılan, o günkü şartlarda oluşan atmosferi ziyaretçilere daha vurgulu şekilde anlatmak için sesli ve görüntülü sunum yapılarak müzede tanıtımı sağlanıyor."

BEYAZ VAGON MÜZE MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN KANLI TABYA’YA GETİRİLDİ

1921 Kars Antlaşması için Kars’a gelen Rus generallerinin Kazım Karabekir Paşa’ya hediye ettiği Beyaz Vagon’un Kanlı Tabya bahçesinde sergilenmek üzere Haziran ayında Tabyaya getirildiğini ifade eden Doğanay, iç düzenlemelerinin de tamamlandığını, bilgi yazıları ve diğer resimlerle birlikte demirbaş etnografik eserlerin tamamını götürdüklerini ve Beyaz Vagon büyük ilgi görüyor.” diye konuştu.

(BA-BA-S) GAZİ KARS (KHA) / KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK