Kars’ın Kameralı Bozayıları, BBC’nin İlk Türkiye Yaban Hayatı Belgeseli Oldu

Kars’ın Kameralı Bozayıları, BBC’nin İlk Türkiye Yaban Hayatı Belgeseli Oldu

KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK

İngiliz devlet kanalı BBC, KuzeyDoğa Derneği, Doç.Dr. Çağan Şekercioğlu ve diğer bilim insanlarından oluşan 16 kişilik profesyonel bir ekip, 2017 yazında iki ay boyunca Kars Sarıkamış ormanında BBC’nin Türkiye’de çektiği ilk yaban hayatı belgeselini hayata geçirdi. BBC’nin özel olarak tasarladığı ve Kars Sanayi Sitesi’nde daha da iyileştirilen bozayı kameraları uydu vericili bozayılara takıldı ve birkaç gün sonra programlandığı şekilde düştü. Belgesel, dünyada 200’den fazla ülkede 372 milyon izleyicisi olan BBC ve ABD’de 63 milyon izleyicisi olan ABD devlet kanalı PBS’de bu hafta yayınlanacak. Kars bozayı belgeseli sayesinde dünya bir kez daha Kars’ın ve Sarıkamış’ın bozayılarını, yaban hayatını, muhteşem doğasını ve coğrafyasını tanıyacak. KuzeyDoğa Derneği’nden Ayşegül ve Emrah Çoban, Utah Eyalet Üniversitesi’nden Yar. Doç. Dr. Mark Chynoweth, Zagreb Üniversitesi’nden Prof. Dr. Josip Kusak ve Utah ve Koç üniversitelerinde öğretim üyesi olan Doç.Dr. Şekercioğlu’yla büyük bir ekip çalışması gerçekleştiren Gordon Buchanan liderliğindeki BBC ekibi, yirmi sekiz kasa malzeme ve kendi kamera mühendisi Chris Watts ile geldi. Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile işbirliği içinde gerçekleştirilen Doğu Anadolu yaban hayatı araştırma ve koruma projesi kapsamında uydu vericisi takılan bozayılara ayrıca bir de kamera takıldı. Kameralar, 3 ile 5 gün içerisinde otomatikman düştü. Şekercioğlu ve KuzeyDoğa Derneği, daha önce de 2012’de National Geographic ile Türkiye’de ilk kez bozayılara kamera takmış, bu da Türkiye’nin ilk National Geographic yaban hayatı belgeseli olmuştu. Daha ileri teknolojiye ve daha yüksek görüntü kalitesine sahip olan BBC kameralarında esasen her kutuda biri gece görüşü biri de gündüz görüşüne sahip iki kamera yer aldı.

Belgeseldeki başrolleri, Faruk ve Seha isimli iki bozayı oynuyor. Ayı kameraları muhteşem görüntüler elde etti. Çiftleşen ayılar birbirlerini çekti. Kavga eden erkekler birbirlerini çekti. Ayılar mağaralara girişlerini çekti. Bir ayı kavga ettikten sonra kopan pençesini çekti. Kars-Erzurum oto yoluna yaklaşarak yaşadıkları tehlikeyi ve çöplükte beslenmelerini çektiler. BBC ekibi ayrıca dünyada sadece iki tanesi kullanımda olan, gece zifiri karanlıkta 300 metreden bir bozayının kıllarını ayırt edebilen ve fiyatı bir evden daha pahalı olan özel gece kameralarıyla eşsiz görüntüler elde etti. Bozayılarla çalışmak çok zor olduğundan, ilk başta 2 hafta planlayan BBC ekibi, Kars’daki çalışma süresini 7 haftaya uzatmak zorunda kaldı. Belgesel serisinin diğer bölümlerinde çoğunlukla evcil ya da insana alışkın hayvanlarla çalışmış olan kamera mühendisi Chris Watts, BBC’ye verdiği röportajında bu belgesel serisinde sabrını en çok taşıran ve en zor hayvanın Kars’ın vahşi bozayıları olduğunu vurguladı.

BBC daha önce ayılara kamera takmadığı için bu konuda tecrübeli olan KuzeyDoğa ekibinden büyük destek aldı. BBC’nin ilk kamerası bozayının muazzam gücüne dayanamadı. İlk kameranın takıldığı bozayı Faruk uyanırken hafif bir dokunmasıyla kamerayı kırdı. Kars sanayi sitesindeki bir usta özel bilgisayarlı lazer kesici cihazıyla farklı bir plastik metal alaşımı kullanarak kameranın arkasını tekrar yaptı ve bunu ayılar kıramadı. BBC’nin kırılan kameralarını Kars sanayi sitesindeki ustalar ayı geçirmez hale getirdi. Belgesel daha gösterime girmeden, BBC web sitesinde Faruk’un kavgasını gösteren tanıtım videosu büyük ilgi çekti ve İngiliz Expres gazetesinde haber oldu.

Kars’ın bozayıları sayesinde bölgenin, Kars’ın ve Sarıkamış’ın yaban hayatı ve doğası BBC ve PBS tarafından İngiltere ve ABD başta olmak üzere, 200’den fazla ülkede yüz milyonlarca kişiye gösterilecek ve tanıtılacak. On milyonlarca lira değerindeki bu reklam ve tanıtım sayesinde Kars ve Doğu Anadolu’da doğa turizminin artması da ümit ediliyor. Belgesel 15 Şubat Perşembe Londra saatinde 20:00, Türkiye saatiyle 23:00’de BBC One kanalında ve 14 Şubat 20:00 New York saatinde ABD PBS kanalında yayınlandı.

(BA-BA-S) GAZİ KARS (KHA) / KAFKAS HABER AJANSI