Gazi Kars’ı Yöneten Milletvekilleri KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
Gazi Kars’ı Yöneten Milletvekilleri
KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
Tarih Araştırmacısı Yazar Sultan Aydın’ın, “Geçmişten günümüze Gazi Kars’ı yönetenler 1921’den beri Kars Milletvekilleri” yazısı:
KARS İLİ DEYİNCE AKLA YİĞİTLİK MERTLİK VE MENKİBE DİYARI GELİR. KARS BİNLERCE YILLIK TARİHİYLE MEDENİYETE BEŞİKLİK ETMİŞ, SERHAT ÜNVANI TAŞIMIŞ BİR İLİMİZDİR.
1064 YILINDA KARS’IN ALPARSLAN TARAFINDAN FET EDİLEREK TÜRKLERE ANADOLU YOLUNU AÇMIŞ OLMASI, 1855 YILINDA RUSLARA KARŞI VERDİĞİ ŞANLI DİRENİŞİYLE ŞEHİRE VE HALKA “GAZİLİK ÜNVANI VERİLMİŞTİR”
1918 -1920 YILLARINDA VERDİĞİ HAKLI KURTULUŞLARIYLA 40 YILLIK KARA GÜNLERİNDEN KURTULARAK, “SERHAT VE GAZİLİK” ÜNVANINI TAŞIDIĞININ ŞEREFİNE ERMİŞTİR. 1921 DEN GÜNÜMÜZE KADAR 27. DÖNEM MİLLETVEKİLLİĞİ SECİMİ YAPILMIŞTIR.
Kur’anı Kerim’in Nisa süresi 59. ayeti ( Ey iman edenler, ALLAHA itaat edin,ALLAH’IN Resülüne ve sizden olan uluemre itaat edin). Emanetlerin ehil olanlara verilmesi, Kur’anı Kerim’in Nisa 58 de şöyle diyor ( şu bir gerçek ki ,ALLAH size emanetleri ehil olanlara vermeniz ve insanlar arasında hükmettiğinizde adaletle hükmetmenizi emrediyor).
Şehirler, insanlar gibidir. Nefes alır, nefes verirler; böylelikle kendi geçmişini de oluştururlar.Şehirleri yönetenler, şehrin geleceği için adımların atılmasının birikimlerini oluşturan kişilerdir.Bu yüzdendir ki bir şehrin geçmişinde yer alan yönetici kadroların bilinmesi ve tanınması önem taşır.
BİRİNCİ DÖNEM ( 1921 TEMMUZ AYI)
1-Fahrettin ERDOĞAN (Diverek 1874-1958)
2-Cavit ERDEL (Edirne 1884-1933)
3-Alirıza ATAMAN (Kağızman 1884-1955)
İKİNCİ DÖNEM 1923
1-Ahmet AĞAOĞLU (Karabağ 1869-1939)
2-Ömer TARIM (Kağızman 1874-1957)
ÜÇÜNCÜ DÖNEM 1927
1-Faik BERMEK (Manastır 1861-1935)
2- Hacı BEDİR FIRAT (Kahta 1872-1928)
3-Halit ONARAN (İzmir 1881-1964)
4-Bahattin ÖNGÖREN (İstanbul 19881-1957)
5-A. Sadri HATTUZA (Ankara 1883-1943)
6-Ahmet AĞAOĞLU (Karabağ 1869-1939)
DÖRDÜNCÜ DÖNEM 1931
1-Mehmet Nazif SİREL (Yenişehir 1880-1943)
2-Muhittin AKYÜZ (İstanbul 1869-1940)
3-Ömer Kamil KUNTAY (Artvin 1888-1951)
4-Fayik BERMEK (Manastır 1861-1935)
5-Bahattin ÖNGÖREN (İstanbul 1881-1975)
BEŞİNCİ DÖNEM 1934
1-Esat ÖZOĞUZ (Hopa 1871-1954)
2-M. Fuat KÖPRÜLÜ (Araseçim İstanbul 1890-1966)
3-Mehmet Nazif SİREL (Yenişehir 1880-1943)
4-Ömer KUNTAY (Artvin 1888-1951)
5-Yusuf AKÇORA (Kazgan 1876-1935)
6-Sami AYDOĞMUŞ (Yunanistan 1884-1942)
7-Muhittin AKYÜZ (İstanbul 1869-1940)
8-M.Bahattin ÖNGÖREN (İstanbul 1881-1957)
ALTINCI DÖNEM 1939
1-Cevat DURSUNOĞLU(Erzurum 1892-1970)
2-Esat ÖZOĞUZ (Hopa 1871-1954)
3-Ethem İzzet BENİCE ( Araseçimİstambul 1903-1967)
4-M. Fuat KÖPRÜLÜ ( İstanbul 1890-1966)
5-Husref Sami KIZILTAŞ (Yunanistan 1884-1942)
6-Kahraman ARALIKLI (Ardahan 1893-1985)
7-Ömer KUNTAY ( Artvin 1888-1951)
8-Muhittin AKYÜZ ( İstanbul 1869-1940)
9-Zihni ORHON (Erzurum 1883-1955)
10-Şerefettin KARACAN (İstanbul 1892-1986)
YEDİNCİ DÖNEM 1943
1- Cevat DURSUNOĞLU (Erzurum 1892 -1970 CHP )
2-Eşref DEMİREL (Akşehir 1883-1956 CHP )
3-M. Fuat KÖPRÜLÜ ( İstanbul 1890-1966 CHP-DP)
4-Esat ÖZOĞUZ ( Hopa 1871-1954 CHP )
5-Şerafettin KARACA (İstanbul 1892-1986 CHP)
6-Hasan DURUDOĞAN(İstanbul 1882-1972 CHP)
7-Zihni ORHON (Erzurum 1883-1955 CHP)
8-Esat OKTAY (Çıldır 1887-1972 CHP)
SEKİZİNCİ DÖNEM 1946
1-Abdurrahman SURMEN (Sürmene 1907-1966 CHP )
2-Ali Akif İYİDOĞAN (İstanbul 1895-1974 CHP)
3-Aziz Semih İLTER (Kuruçam 18/77-1948 CHP)
4-Fevzi AKTAŞ (Arpaçay 1912-1997 CHP )
5- Mehmet Rustem BAHADIR (Tutak 1891-1954 CHP)
6- Husamettin TUĞRAÇ (Hasankale 1899-1975 CHP )
7- Esat OKTAY (Çıldır 1887-1972 CHP)
8-Tezen TAŞKIRAN (Kafkasya 1907-1979 CHP)
9- Zihni ORHUN (Erzurum 1883-1955 CHP)
DOKUZUNCU DÖNEM 1950
1-Abbas Ali ÇETİN (Revan 1914-1975 CHP-DP)
2-Husamettin TUĞAÇ (Hasankale 1889-1975 CHP)
3-Hüseyin Cahit YALÇIN (İstanbul 1877-1957 CHP)
4-Mehmet Rüstem BAHADIR (Tutak 1891-1954 CHP )
5- Latif AKÜZÜM (Kars 1912-1975 CHP-DP)
6-Sırrı ATALAY (Pasinler 1919-1985 CHP)
7-Tezen TAŞKIRAN (Kafkasya 1907-1979 CHP)
8- Veis KOÇULU (Tiflis 1891-1984 CHP-DP)
9-Esat OKTAY (Çıldır 1887-1972 CHP)
10-Fevzi AKTAŞ (Arpaçay 1917-1997 CHP)
ONUNCU DÖNEM 1954
1-Ali YENİARAS (Kars 1918-1990 CHP)
2-İbrahim US (Ardahan 1921-1981CHP)
3-Mehmet HAZAR (Vartanlı 1917-1987 CHP)
4-Hasan ERDOĞAN (Sarıkamış 1920-2008 CHP)
5-Mustafa Kemal GÜVEN (Erzincan 1921-…… CHP)
6-Sırrı ATALAY (Pasinler 1919-1985 CHP)
7-Remzi ÇAKIR (Sarıkamış 1913-1983 CHP)
8-Rıza YALÇIN (Iğdır 1906-1967 CHP)
9-Turgut GÖLE (Göle 1913-2002 CHP)
10-Fevzi AKTAŞ (Arpaça 1912-1997 CHP)
ON BİRİNCİ DÖNEM 1957
1-Ahmet Rasim İLKER (Ahıska 1906-1970 CHP)
2-Ali YENİARAS (Kars 1918-1990 CHP)
3-Behrem ÖCAL (Iğdır 1923-1964 CHP)
4-Osman YELTEKİN (Kars 1921-….. CHP)
5-Hasan ERDOĞAN(Sarıkamış 1920-2008 CHP)
6-İbrahim US (Ardahan 1921-1981 CHP)
7-Kemal GÜVEN (Erzincan 1921-….. CHP)
8-Mehmet HAZAR (Vartanlı 1917-1987 CHP)
9-Sırrı ATALAY (Pasinler 1919-1985 CHP)
10-Şemsettin ATAMAN (Posof 1913-1997 CHP)
11-Turgut GÖLE (göle 1913-2003 CHP)
12-Fevzi AKTAŞ (Arpaçay 1912-1997 CHP)
ON İKİNCİ DÖNEM 1961
1-Ali Sırrı ÖKTEM (Selanik 1907-1977 YTP)
2- Bahtiyar VURAL (Çıldır 1914-1986 CHP)
3- Hasan ERDOĞAN (Sarıkamış 1920-2008 CHP)
4- Kemal GÜVEN (Erzincan 1921-….. CHP)
5- Kemal KAYA (Göle 1920 -1985 AP)
6- Kemal OKYAY (Ardahan 1924-…… CHP)
7-Necmettin AKAN (Harput 1912-1994 AP)
8-Rıza YALÇIN (Iğdır 1906-1967 YTP)
9- Latif AKÜZÜM (Kars 1912-1975 AP)
ON ÜÇÜNÇÜ DÖNEM 1965
1-Abbas Ali ÇETİN (Revan 1914-1975 AP)
2-Adil KURTAL (Şavşat 1927-1998 TİP)
3-Celal Nuri KOÇ (Kars 1924 - …… AP)
4-Cengiz EKİNCİ (Gümrü 1919-1999 YTP-AP)
5-Fatma Sevinç DÜŞÜNSEL (İstanbul 1926-1991 YTP)
6-Latif AKÜZÜM (Kars 1912-1975 AP)
7-Muzaffer ŞAMİLOĞLU (Kars 1924-….. CHP)
8-Osman YELTEKİN (Kars 1921….. CHP)
9-Turgut GÖLE ( Göle 1913-2002 CHP)
ON DÖRDÜNCÜ DÖNEM 1969
1-İsmail Hakkı ALACA (Digor 1907-1977 AP)
2- Kemal GÜVEN (Erzincan 1921-….. CHP)
3- Kemal OKYAY (Ardahan 1924-….. CHP)
4- Latif AKÜZÜM (Kars 1912-1975 AP)
5-Musa DOĞAN (Digor 1919-1992 AP)
6-Osman YELTEKİN (Kars 1921-….. CHP-CGP)
7- Turgut ERTAŞ (Digor 1920-2004 CHP)
8-Veyis KOÇULU (Tiflis 1891-1984 AP)
ON BEŞİNCİ DÖNEM 1973
1-Abdulkerim DOĞRU (Ardahan 1927-….. MSP)
2-Cemil UNAL (Kars 1933-…… AP)
3- Davut AKSU (Kötek 1933-1976 CHP)
4-Doğan ARASLI (Kars 1936-1989 CHP)
5- Hasan YILDIRIM (Germeli 1931-…. CHP)
6-Kemal GÜVEN (Erzincan 1921-…. CHP)
7- Kemal OKYAY (Ardahan 1924-….. CHP)
8- Yasin BOZKURT (Kars 1932-…. DP- Bağımsız)
ON ALTINCI DÖNEM 1977
1-Abdulkerim DOĞRU (Ardahan 1927-….. MSP)
2-Bahri DAĞDAŞ (Arpaçay 1919-1984 AP)
3- Doğan ARASLI (Kars 1936-1989 CHP)
4-Hasan YILDIRIM (Germeli 1931-….. CHP)
5-Hidayet ÇELEBİ (Kars 1931-….. AP)
6-İsmet ATALAY (Göle 1937-….. CHP)
7- Kemal GÜVEN (Erzincan 1921-….. CHP)
8-Turgut ERTAŞ ( Digor 1920-2004 CHP)
ONYEDİNCİ DÖNEM 1983
1-Aziz KAYGUSUZ (Kars 1940-….. MDP-ANAP)
2-Halis SOYLU (Ardahan 1929-….. HP-SHP)
3-İlhan AKÜZÜM ( Kars 1947-…… ANAP)
4-Musa ÖĞÜN (Sarıkamış 1917-2007 – MDP)
5-Ömer KUŞHAN (Sarıkamış 1933-…..HP-SHP-DSP)
6-Sabri ARAS (Iğdır 1945-…..ANAP)
ON SEKİZİNCİ DÖNEM 1987
1-İlhan AKÜZÜM (Kars 1947-….. ANAP)
2-Mahmut ALINAK (Digor 1952-…...SHP-HEP)
3-Kerem GÜNEŞ (Kağızma 1930-…… ANAP)
4-Sabri ARAS (Iğdır 1945-…… ANAP)
5-Vedat ALTUN (Kars 1949-1996 SHP)
6- Yasin BOZKURT (Kars 1932-….. ANAP)
ON DOKUZUNCU DÖNEM 1991
1-Abdul Kerim DOĞRU (Ardahan 1927-….. DYP)
2- Atılla HUN (Iğdır 1950-….. SHP-CHP)
3- Mehmet ALP (Kars 1945-….. SHP-CHP)
4-Mehmet Sabri GÜNERİ (Kağızman 1949-…… DYP)
5- Zeki Naci TARHAN (Göle 1944-….. SHP-CHP)
YİRMİNCİ DÖNEM 1995
1-Çetin BİLGİR (Sivas 1961-…… DSP)
2-M. Sabri GÜNERİ (Kağızman 1949-….. DYP)
3-Selahattin Yusuf BEYRİBEY (Kars 1955-….. ANAP)
4- Zeki KARABAYIR (Sarıkamış 1952-….. RP- FP)
YİRMİ BİRİNCİ DÖNEM 1999
1 –Aslan AYDAR (Göle 1955-….. MHP)
2- Çetin BİLGİR (Sivas 1961-…... DSP- YTP)
3-İlhan AKÜZÜM (Kars 1947-….. ANAP)
YİRMİ İKİNCİ DÖNEM 2002
1-Y.Selahattin BEYRİBEY (Kars 1955-….. AKPARTİ)
2-Selami YİĞİT (Selim 1964-….. CHP-ANAP)
3-Zeki KARABAYIR( Sarıkamış 1952-….. AKPARTİ)
YİRMİ ÜÇÜNÇÜ DÖNEM 2007
1-Gürcan DAĞDAŞ (Kars 1960-….. MHP)
2-Mahmut Esat GÜVEN (Kars 1953-….. AKPARTİ)
3-Zeki KARABAYIR (Sarıkamış 1952-….. AKPARTİ)
YİRMİ DÖRDÜNCÜ DÖNEM 2011
1-Ahmet ASLAN (Kağızman 1962-….. AKPARTİ)
2-Yunus KILIÇ (Kars 1965-…..AKPARTİ )
3-Mulkiye BİRTANE( Selim 1964-….. HDP)
YİRMİ BEŞİNCİ DÖNEM 2015
1-Ayhan GİLGEN ( Kars 1970-….. HDP 4 Ay 23 Günlük vekiller)
2- Şafak ANLI
3-Mehmet UÇUM (Kars 1970-….. AKPARTİ)
YİRMİ ALTINCI DÖNEM
1-Ahmet ASLAN (Kağızman 1962-….. AKPARTİ)
2- Y. Selahattin BEYRİBEY (Kars 1955-….. AKPARTİ)
3- Ayhan BİLGEN (Kars 1970-….. HDP)
YİRMİYEDİNCİ DÖNEM
1. Ahmet ASLAN (Kağızman 1962-….. AKPARTİ)
2. Yunus KILIÇ (Kars 1965-…..AKPARTİ
3. Ayhan BİLGEN (Kars 1970-….. HDP
CUMHURİYET SENETOSU ÜYELERİ
1-Halim DURSUNOĞLU
2-Halis SOYLU
3- Mehmet HAZAR
4- Muzaffer ŞAMİLOĞLU
5- Sırrı ATALAY
6- Turgut GÖLE
7- Ziya AYRIM
BAKANLIK YAPAN MİLLETVEKİLLERİ
1- ABDULKERİM DOĞRU 37 VE 39 HÜKÜMETLERDE SANAYİ VE TEKNOOJİ BAKANI
2- İLHAN AKÜZÜM 46 VE 47 HÜKÜMETLERDE TURİZM BAKANI, 48 HÜKÜMETTE DEVLET BAKANI
3- MEHMET ALP 52 HÜKÜMETTE DEVLET BAKANI
4- AHMET ASLAN 65 HÜKÜMETTE ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANI
5- NOT: BAHRİ DAĞDAŞ 30 HÜKÜMETTE TARIM BAKANI KONYA’DAN SECİLMİŞ
6- GÜRCAN DAĞDAŞ 54 HÜKÜMETTE DELET BAKANI İSTANBULDAN SECİLMİŞ
1921 DEN GÜNÜMEZE KADAR 27 DÖNEM MİLLETVEKİLLİĞİ SECİMİ YAPILMIŞ 166 MİLLET VEKİLİ SECİLMİŞ VE GÖREV YAPMIŞ VE YAPMAKTADIR. 7 SENOTÖR SECİLMİŞ VE GÖREV YAPMIŞTIR.
Not:
1- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Millet Vekilleri Albümünden, Serkan ERTEM’in Arşivinden Alınmıştır.
2- Cumhuriyetin 75. Yılında Kars, 1999 Kars Valiliği
3- 2008 Kars Kalkınma Vakfı Ankara
4- Çalışmaya katkı sunan, Kemal ALİN, Vedat AKCAÖZ, Yavuz ÖZTÜRKKAN, MUZAFFER SARA VE SERKAN ERTEM’E TEŞEKKÜR EDERİM
BİR DÖNEMDEN FAZLA GÖREV YAPAN MİLLETVEKİLLERİ
1-Mehmet NazıfSEREL 2Dönem
2-Ömer Kamil KUNTAY 2Dönem
3-Şerafettin KARACAN 2 Dönem
4-Fuat KÖPRÜLÜ 3 Dönem
5-Cevat DURSUNOĞLU2 Dönem
6- TezanTAŞKIRAN 2 Dönem
7-Latif AKÜZÜM 4 Dönem
8-Sırrı ATALAY 3 Dönem ( 1 Dönemde Senatör)
9-Kemal GÜVEN 6 Dönem
10-Mehmet HAZAR 2 Dönem (1 Dönem Senatör)
11-Hasan ERDOGAN 2 Dönem
12-Kemal OKYAY 3 Dönem
13-Osman YELTEKİN 3 Dönem
14-Turgut GÖLE 2 Dönem (1 dönem Senatör)
15-MuzafferŞAMİLOĞLU 1 Dönem ( 1 dönem Senatör)
16- Fevzi AKTAŞ 4 Dönem
17- Hasan ERDOĞAN 3 Dönem
18- Rıza YALÇIN 2 Dönem
19- Ahmet AĞAOĞLU 2 Dönem
20-M. Bahattin ÖNGÖREN 3 Dönem
21-Muhittin AKYÜZ 3 Dönem
22-Zihni ORHO 3 Dönem
23-Esat OKTAY 3 Dönem
24-Mehmet BAHADIR 2 Dönem
25Veyis KOÇULU 2 Dönem
26-Turgut GÖLE 3 Dönem
27-İbrahim US 2 Dönem
28-Ali YENİARAS 2 Dönem
29-Abbas Ali ÇETİN 2 Dönem
30-Abdulkerim DOĞRU 3 Dönem
31-Yasin BOZKURT 2 Dönem
32-Turgut ERTAŞ 2 Dönem
33- İlhan AKÜZÜM 3 Dönem
34-Hasan YILDIRIM 2 Dönem
35-Sabri ARAS 2 Dönem
36-M. Sabri GÜNERİ 2 Dönem
37-Zeki KARABAYIR 3 Dönem
38-Çetin BİLGİR 2 Dönem
39-Y. Selahattin BEYRİBEY 3 Dönem
40-Ahmet ASLAN 2 Dönem
(BA-BA-S) GAZİ KARS (KHA) / KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK