Kars’ta Rahvan At Yetiştiriciliği Yaygınlaşıyor
KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
Kars’ın Arpaçay ilçesine bağlı Meydancık köyünde 13 yaşında başlayan at tutkusuyla Türkiye geneline rahvan at satan Baran Kaya (20), elinde bulunan “Şahmaran” isimli atına da 20 bin TL fiyat biçti. Baran Kaya, ağabeyi Tarkan, babası Dağıstan ve annesi Yeter Kaya’nın desteğiyle taylara gözü gibi bakıyor. Önümüzdeki günlerde vatani görevini yapmak için Tekirdağ’a gidecek olan Baran, atlarına son kez baktı ve ailesine emanet etti. Baran’ın en büyük isteği ise ailesinin atlara en iyi şekilde bakmaları. “Atlarıma iyi bakmazlarsa Kars’a geri dönmem” diyen Baran, at tutkusunun kendisinde önemli olduğunu ve atlarla adeta hayat bulduğunu söyledi.
AT SEVDASI 13 YAŞINDA BAŞLADI
Kars’ta rahvan atı merkezi olarak bilinen Arpaçay ilçesinde Rahvan at yetiştiriciliği nesilden nesile aktarılıyor. Atalarından öğrendikleri at yetiştiriciliğini meslek haline getirenler hem kahramanlık destanlarının yazılmasında önemli rol oynayan bu alanı yaşatmanın sevincini yaşıyorlar.
Rahvan at yetiştiriciliğinin yaygınlaştığı köylerden biri de Meydancık köyü. 30 hane 200’ün üzerinde nüfusa sahip köy ilçe merkezine 5 km mesafede bulunuyor. Ailece kasaplık mesleğiyle geçimini sağlayan Kaya ailesinin bir önemli işi de rahvan at yetiştiriciliği. Dağıstan Kaya’nın 20 yaşındaki oğlu Baran 13 yaşında başladığı at tutkusunu adeta bir sevdaya dönüştürdü. Baran’ın yetiştirdiği rahvan atlar, yurdun dört bir yanından alıcı buluyor. Kafkas yerli ırkı atlarına gözü gibi bakan Baran, her yıl 5-7 adet tayı başarıyla yetiştirerek yarışlar için satıyor.
AT SEVDAI ATADAN DEDEDEN KALDI
Baran Kaya, “At merakı dedemizden, babamızdan bize kaldı. Rahvan yarış atları yetiştiriyorum. Bu sene Ardahan’da yarışacaklar. BU tayların babaları da çok yarışları kazandı. Şu anda da Kastamonu’da yarışıyor. Bugüne kadar 15 civarında yarış atı hazırladık. Hepsini sattık. Şu anda elimizde bir yarış atı kaldı, tay olarak. Allah izin verirse bu sene Ardahan’da tay grubunda yarışacak. 5 adet daha taşımız var onları da hazırlıyoruz. At yarışları Kars’ta pek yaygın değil genelde Ardahan tarafında yaygın. Rahvan at işiyle uğraşan fazla aile yoktur. Belli başlı kişiler uğraşıyorlar.” dedi.
BAKIMI ÇOK ÖNEMLİ
At bakımının dikkat ve titizlik istediğini de belirten Kaya, “Yarışa hazırladığımız atın nefesi çok önemlidir. Gezdirip nefes veriyoruz. Yemi, samanı ve suyunu da ölçülü şekilde veriyoruz. Ata binip spor yaptırıyoruz. Sonra da tımarını, masajını, bakımını yapıyoruz. Sakat olmamasına, on ayaklarında bir sıkıntı çıkmamasına dikkat ediyoruz.” dedi.
Yarış atının özelliklerini de anlatan Kaya, “Rahvan atın yürüyüşü meşhurdur. Cirit atları ise dört naldır. Bir söz vardır ‘Her at yürür ama rahvan yürüyemez’ Bunların özelliği de rahvan yürümeleridir.” diye konuştu.
KENDİMİZ ÜRETİYORUZ
Rahvan atlarını yarışa hazır hale getirene kadar tüm bakımlarını kendilerinin yaptığını aktaran Kaya, “Bunları biz üretiyoruz. Bu atlar kendi atlarımızdır. Yerli Kafkas atlarıdır. Tayların binimine 24 ay olduktan sonra başlıyoruz. Yürüyüş alanlarına bırakıyoruz kendi hallerine yürüyorlar. Belli aralıklarla biniyoruz. Hızlanmasını sağlıyoruz.” şeklinde konuştu.
ŞAHMARAN’IN DEĞERİ 20 BİN TL
Şu anda bu taya 15 bin TL verdiler biz satmadık. 20 bin TL değer biçtik. Kastamonu’dan gelip alacaklar. Yılda 3-4 tane üretip satıyoruz. Bu tayımızın ismi Şahmaran’dır. Bende at hobidir. Ata bakmayı yetiştirmeyi çok seviyorum. At bakımı, at binmesi bana zevk veriyor. Onlarsız yapamıyorum.”
ASKERE GİTMEDEN ÖNCE SON BAKIMLARINI YAPTI
Önümüzdeki günlerde vatani görevini yapmak için Tekirdağ’a gidecek olan Baran, atlarına son kez baktı ve ailesine emanet etti. Baran Kaya, “Askere gideceğim için atlarımı anneme ve abime teslim edeceğim. Şartım ise eğer geldiğimde atlar olmazsa gelmeyeceğim. Atları çok seviyorum at benim adeta hayatım demek.” dedi.
“FİLİNTA” TÜRKİYE’YE YARIŞ ATI DOĞURUYOR
Baran’ın ağabeyi Tarkan Kaya ise şunları söyledi:
“Ailece at yetiştiricili ile uğraşıyoruz. Şimdi ulaşım kolay olduğu için, arabalar çıktı için kimse atlara pek merak sarmıyor. Atlar günümüzde tarihe karıştı karışacak gibi. Bizler ise dedelerimizin, atalarımızın, üzerinde savaşıp topraklarımızı kazandığı atlarımızın tüketilmesini, yok olmasını istemiyoruz. O yüzden de atları yetiştiriyoruz. Atlara çok meraklıyız. Bu atlar Kars’ın orijinal saf kan atlarıdır. Karışım yok, ırkında bir bozulma yok. Kars’ın yerli Kafkas atlarıdır. Bir 12 yaşındaki anne ata iyi bakıyoruz. Tüm yavruları bundan alıyoruz. Çok güzel bir damızlıktır. Biz bundan her sene güzel taylar alıyoruz. Türkiye’nin her erine at gönderiyoruz. Atlarımız her yerde yarış kazanıyor. Atlarımız tanınan atlardır. Burada da bu işi yapan ustalarımız var bizlerde onlardan öğrendik. Bizde şimdi devam ettiriyoruz. Bu anne atım ismi ise ‘Filinta’dır.”
Tarkan Kaya ayrıca, Arpaçay’da Kaymakam Faruk Erdem zamanında rahvan at yarışlarının yapıldığını fakat şimdi yapılmadığını söyleyerek bunun devam ettirilmesini istedi.
(BA-BA-S) GAZİ KARS (KHA) / KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
