KUR’AN-I KERİM CÜZ CÜZ ÖZETİ
KUR’AN-I KERİM CÜZ CÜZ ÖZETİ
KAFKAS HABER AJANSI
Hazırlayan
Murat PADAK
Şanlıurfa İbrahim Halilullah Diyanet Eğitim Merkezi Eğitim Görevlisi
CÜZ CÜZ KUR’AN-I KERİM’İN ÖZETİ
Birinci Cüz
1. Birinci cüz Fatiha Suresi ile başlar ve Bakara Suresi 141.ayete kadar devam eder.
2. Fatiha Suresi Mekke'de nazil olmuş ilk bütün suredir.
3. Bakara Suresi Medine'de ilk nazil olmuş suredir.
4. Fatiha Suresi hem dua hem övgüdür. Hanefi alimlerine göre namazda Fatiha Suresini
okumak vacip, diğer mezhep alimlerine göre ise Fatiha Suresini namazda okumak farzdır.
5. Bakara kelime olarak inek demektir. 67-73. Ayetlerde geçen bir konuda geçen inek
meselesinden dolayı sure bu isimle meşhur olmuştur.
6. Bakara Suresi ilk beş ayeti müminlerin özelliklerinden, altı ve yedinci ayeti kafirlerden,
sekiz ile yirminci ayetler arası münafıkların özelliklerinden bahs eder.
7. 23-24. ayetlerinde Kuran meydan okur. Ardından gelen ayetlerde ise cennet ve
inançsızların takıntılarından söz eder.
8. 30-39. Ayetlerde Adem peygamberin yaratılış kıssası vardır.
9. 40-141. Ayetlerde genel anlamda israil oğullarının ihanet, desise, fitne, kıskançlık ve
peygamber öldürmeye gidecek kadar aşırılıklarından söz eder.
10. 61. Âyette israil oğullarının Allah'ın hazırladığı sofraya karşılık bazı sebzeleri arzu
etmelerinden söz eder.
11. 66-73. Ayetlerde israil oğullarına bir inek kesilmesi emri verilir. Ama yahudiler bu ineği
yokuşa sürerek emri tiye alarak bahane üretirler.
12. 85.ayette Yahudilerin Tevratın bir bölümüne inanıp bir bölümünü inkar etmelerinden
söz eder.
13. 96.ayette Yahudilerin ölümsüzlük arzusu gündeme gelir.
14. 102.ayette sihirden bahs eder. Sihrin etkisi sadece Allahın izniyle olabilecek bir şey
olduğu vurgulanır.
15. 106.ayette nesh konusu vardır.
16. 113-118 âyetler arasında cahil insanların kulaktan duyma bilgilere göre hareket ettiği
anlatılır.
17. 120.ayette Yahudilerin asla ve asla müslümanlardan razı ve memnun olmayacağından
söz eder.
18. 123 - 134 âyetler arasında hazreti İbrahim peygamber ve oğlu ile Kabe'yi inşa
etmesinden söz eder.
19. 137.ayette iman etmek için Peygamber efendimizin ve sahabenin iman ettiği gibi iman
etmenin makbul iman olduğundan söz eder.
20. Diğer Ayetlerde ise geçmiş bazı peygamberler hakkında âyet olmadan kafadan
konuşmanın doğru olmadığı vurgusu yapılır ve 141. Ayetle cüz biter.
İkinci Cüz
1. İkinci cüz 141 - 252 ayetler arası olup, Bakara Suresinin devamıdır.
2. Bir çok emir ve yasak bu cüzde yer alır.
3. 142 - 150 ayetler arasında kıble ayetleridir. İslamın ilk kıblesi olan Kudüs'ten Mescid-i
Haram'a dönüş bu ayetler arasında yer alır.
4. Allah yolunda ölenlerin Allah katında diri oldukları 154.ayette belirtilmiştir.
5. 164.ayette tefekkür edilmesi gereken bazı şeylere dikkat çekilmiştir.
6. Bazı insanların sevgide aşırıya gidip, sevdiklerini Allah'ın sevgisinin üzerine çıkarmaları
165.ayette kınanarak anlatılmıştır.
7. 172.ayette temiz yiyeceklerin tüketilmesine vurgu yapılıyor.
8. 177.ayette gerçek iyiliğin sembollerde aranmaması gerektiği, gerçek iyiliğin takva ve
iyilikten ibaret olduğu anlatılmaktadır.
9. 178-179.ayette kısasın meşruiyeti anlatılmış, affetmenin ise daha erdemli bir davranış
olduğu ifade edilmiştir.
10. 183-187 ayetler arasında oruç ve ahkamı anlatılmıştır.
11. 190 - 195 ayetler arasında cihattan söz edilmiştir. Mücadelenin dinin ikamesine kadar
devam etmesi gerektiği vurgulanmıştır.
12. 196-203 ayetler arasında ise hac ibadeti ve ona dair bazı meseleler anlatılmıştır.
13. 204-214 ayetler arasında ise insanların türlü hallerinden bahsedilmiştir.
14. 215 - 218 ayetler arasında infak, cihat, savaş ve hikmetullah anlatılmıştır.
15. 219. Âyette içkinin haram olma aşamalarından ikincisi anlatılmıştır.
16. 221 - 242 ayetler arasında evlilik, boşanma, süt emzirme, rici talak, bain talak, iddet ve
benzeri aile muamelelerinden bahseder.
17. 246 - 252 ayetler arasında ise israil oğullarıyla ilgili olan Talut, calut kıssası ve Davut
peygamberin calutu öldürmesinden söz eder.
Üçüncü cüz
1. Bakara Suresi 253. Ayetle başlar ve 286 ayetle sure biter. Ardından Âli İmran Suresi ile
devam eder ve 91. ayetle cüz biter.
2. Bakara ve Âli İmran surelerinin ortak ismi Zehraveyn'dir. Yani iki çiçek demektir.
3. Bakara Suresi 255. Âyette âyetel kursi vardır.
4. Dinde zorlama yoktur ayeti de 256. Âyettedir.
5. 258.ayette Hazreti İbrahim ile Nemrud arasında geçen bir tartışma vardır. Hemen
sonrasında Yüz yıllık ölüm uykusuna dalan Uzeyr Peygamberden bahsedilmiştir. 260. Âyette
de hazreti İbrahim ve kuşların yeniden yaratılması anlatılır.
6. 261-274 ayetleri arasında ana konu infak ve sadakadır. İnfakın önemi, ne kadar bereketli
olduğu, şeytanın infak edenleri fakirlikle korkuttuğu, gerçek fakirlerin toplum içine çıkıp
dilenmedikleri bu ayetlerde anlatılmıştır.
7. 275-281 ayetler arasında ise faizin haram olduğu, faizden vaz geçmek gerektiği anlatılır.
Faizin Allaha savaş açmak olduğu da 279.ayette hatırlatılmıştır.
8. 282-284 ayetler arasında ise borç hukukundan söz edilmiştir. Şahitlik, katiplik, adalet ve
rehin gibi borç ile ilgili ticari meseleler burada anlatılır. Kuranın en uzun ayeti sayılan borç
ayeti bakara Suresi 282.ayette geçmektedir.
9. 285 ve 286. Ayetler de amenerresulu olarak bilinen ve Mirac gecesi nazil olduğu rivayet
edilen ayetlerdir. Böylece Bakara Suresi bitmiş olur.
Âli İmran Suresi
10. Ana konusu ilk bölümde ehli kitap hakkındadır. Zaten surenin ilk aletlerinin sebebi
nuzülü de budur. İleride bedir, uhut ve diğer bazı savaşlara dair bir çok âyet gelecektir.
11. Muhkem ve müteşabih kavramı ilk defa bu surenin yedinci ayetinde anlatılır .
12. Gerçek dinin Allah katında islam olduğu 19 ve 85. âyette özellikle vurgulanmıştır.
13. 35 - 63 ayetler arasında Meryem aleyhisselâm, Zekeriya aleyhisselâm, İsa aleyhisselâm
ve onların meselelerinden söz eder. Meryemin mabede adanması, Zekeriya peygamberin
duası, İsa peygamberin beşikte konuşması ve Allahın izniyle ölülere hayat vermesi bu
ayetlerde anlatılır. Mübahele ayeti de 61. Âyettedir.
14. 64-68 ayetleri arasında hazreti İbrahim'in yahudi veya hıristiyan olmadığı anlatılır. Ona
sahip çıkma hususunda en çok müslümanların sahip çıkması istenir.
15. 69-91 ayetler arasında ise ehli kitap hakkında bazı bilgiler verilir. Onların hepsi aynı
değildir. İyisi var kötüsü var. İmana meyilli olanı var imandan uzak duranı var.
Dördüncü cüz
1. Dördüncü cüz Âli İmran Suresi 92. ayet ile başlayıp 200 âyet ile sure sonlanır. Daha sonra
Nisa Suresi ile devam eder ve 23. ayet ile cüz biter.
2. 92-117 ayetler arasında ehli kitap hakkında bazı bilgiler verilirken, konu arasında infaka
da dikkat çekilir. Allahın ipine sıkıca sarılma ayeti 103, hayra davet eden toplum
oluşturulması emri 104, bütün ehli kitabın aynı tutumu sergilemedikleri 113. âyette
bahsedilmiştir.
3. 117. ayetten sonra genel olarak Uhud savaşı ve sonuçlarından söz edilir. 124 ve
125.ayette meleklerin yardım için gelmesinden söz edilir.
4. 144-148 âyetlerde Uhud savaşında peygamber efendimizin şehit edildiği haberi karşısında
şaşıran sahabeye peygamberin de ölümlü olduğu vurgusu yapılmıştır.
5. 154 - 157. ayetlerde münafıkların bazı itirazları anlatılır. Savaş olmasaydı ölmryeceklerdi
gibi bir tez ortaya atıyorlar. Ama Allah Azze ve Celle bu tezi reddediyor.
6. 161. âyette devlet hazinesini soyan kim olursa olsun cezasını göreceği anlatılır.
7. 169. âyette Allah yolunda şehit olanların nimetler içinde olduğu ve bunun haberini bize
ulaştırma gayreti içinde olduğu anlatılır.
8. 188. ayete kadar Uhud savaşına dair önemli haberler, hikmet dolu mesajlar ile anlatılır.
9. 189 - 195 ayetler arasında ise dua ve duaya icabet vardır.
10. Sure 200. âyette sabır ve düşmanı başıboş bırakmama emri ile biter.
NİSA SURESİ
11. Nisa kelimesi kadınlar demek olup, aile hayatına dair meseleler anlatılır. Aile hayatına
dair o kadar mesele varken surenin Nisa diye bilinmesi de manidardır. Muhtemelen aile ile
ilgili tüm meselelerin ortak vurgusu kadınlar olduğu için sure bu isimle meşhur olmuştur.
Nisa Suresinin ana konusu aile hayatıdır. Evlilik, boşanma, aile içi şiddet ve geçimsizlik, çok
eşlilik, miras vb.
12. 3. âyette çok eşliliğin meşru olduğu anlatılır. Çok eşlilik için adalet şartı da
unutulmamalıdır.
13. İlk on ayetin ana konusu ise yetim malını çarçur etmemek, yetimlerin malını saklamak,
değerlendirme ve zamanı gelince de iade etmek, yetim malını yiyenlerin günah boyutu
14. 10-14 ayetler arasında ise miras hukuku anlatılır. Birinci dereceden mirasçıların payı
Kuran ile sabittir. Bunlar ana, baba, karı, koca, oğul ve kızdır. Bunlar tamamen varken başka
kimseye miras verilmez.
15. 15 - 18 ayetler arasında fuhuş suçu ve tövbesi ile ilgili hükümler yer alır. Geniş bilgi için
Tefsir kitaplarına bakınız.
16. 19-23 âyetler arasında mehir, evlenilmesi haram olan kadınların kimler olduğu, boşanma
olayından sonra mehrin mutlaka verilmiş olması gerektiği anlatılır ve beşinci cüz de buna
dair diğer ahkamı anlatır.
Beşinci cüz
Beşinci cüz
1.Nisa Suresi 24. ayetle başlar ve aynı surenin 147. ayeti ile biter.
2. 23-25 ayetler arasında evlilik ile bazı meseleler anlatılmıştır.
3. 34. âyette kavvame ayeti vardır. Evlerin idaresinin erkeklere verilmesi ardından evlilikte
problem olduğu zaman hakem heyetine başvurmanın önemine dikkat çekilir.
4. 43. âyette içkinin haram olma aşamalarından üçüncüsü anlatılmıştır.
5. 48. âyette ve 116. âyette şirkten başka her türlü günahın affedilir olabildiğinden
bahsedilmiştir.
6. 78. âyette ölümün her yerden gelebileceği vurgulanmıştır.
7. 59,61,64,65,69,80,81,105,115,136 ayetlerde peygambere itaatin gerekliliği anlatılır.
Peygambere yapılan itirazların imana zarar verdiği vurgulanmıştır.
8. Bir çok âyette de münafıkların tutumu yerilmiştir.
9. 94 - 105 ayetler arasında cihat, hicret, mazlumlara yardım, savaşta namazın durumu gibi
konular işlenmiştir.
10. 119-121 âyetlerde şeytanın insanları yoldan nasıl saptırdığı anlatılır.
11. 127 - 130. ayetler arasında kadınlar ve evlilikte geçimsizlik ile ilgili konular işlenir.
12. 135. âyette adalet konusu işlenir.
137-145. ayetlerde ise münafıkların yaptığı sahtekarlıklar anlatılır.
13. Şükür ve iman olduğu zaman azabın gelemeyecek olduğu da 147. âyette anlatılır ve cüz
biter.
Altıncı cüz
1. Altıncı cüz Nisa Suresi 148 - 176 ve Maide Suresi 82. ayetler arasıdır.
2. Nisa Suresi 148-175. ayetler arasında ehli kitaptan bahseder. Yahudilerin işlediği günahlar
ve hıristiyanların teslis inancı üzerinde durulur.
3. Nisa Suresi 176. ayet mirastan bahseder ve sure biter.
Maide Suresi
4. Maide, üzeri kurulmuş yemek sofrası demektir. Havarilerin hazreti İsa'dan gökten bir
sofra istemeleri nedeniyle ayetler nazil olmuş ve surenin ismi olarak kabul edilmiştir.
5. Sure içerisinde yiyeceklerle ilgili haram ve helaller göze çarpmaktadır. Ayrıca ehli kitaptan
bahseden bir çok âyet de surede yerini almıştır.
6. 3-5 ayetler arasında yenilmesi haram ve helal olan etlerden söz edilmiştir.
7. Altıncı âyette abdest ve teyemmümden bahseder.
8. 12 - 26 ayetler arasında ehli kitaba uyarılar yapılmaktadır. Yahudi ve hıristiyanların bazı
asılsız iddialarına da cevap verilmiştir.
9. 27-31 ayetler arasında hazreti Adem'in oğulları Habil ve Kabilden bahsedilir.
10. 32. âyette bir kişiyi öldürmenin tüm insanlığı öldürmek olduğu kabul edilmiştir.
11. 33 - 39 ayetler arasında eşkıyanın ve hırsızlık suçunun cezası tespit edilmiştir.
12. 41 - 82 ayetler arasında ehli kitabın iki yüzlülüğü, ayetleri tahrif etmeleri, namaz ile alay
etmeleri, Allahı cimrilikle itham etmeleri, hıristiyanların Meryeme ve İsa'ya tapmaları,
Yahudilerin hıristiyanlardan daha tehlikeli oldukları anlatılmıştır.
Yedinci Cüz
1. Yedinci cüzde Maide Suresi 83-120 ayetler ile Enam Suresi 1-110 ayetleri vardır.
2. Maide 89. âyette yemin kefareti yer almaktadır.
3. 90-91 ayetlerinde ise içki yasağının dördüncü ve son aşaması yer alır. Bu ayetle içki tüm
vakitlerde yasaklanmıştır.
4. 94-96 ayetler arasında avcılık ile ilgili bazı konulara temas edilmiştir.
5. 105-108 ayetler arasında şahitlikle ilgili bazı meseleler anlatılmıştır.
6. 109 - 120 ayetler arasında ise surenin ismi olan Maide olayı anlatılır. Hazreti İsa'nın
Allahın izniyle bazı harikulade işler yaptığı, havarilerin Hazreti İsa'dan gökten kurulu bir sofra
istemeleri ve Allah teâlânın hazreti İsa'yı hesaba çekmesi bu ayetler arasında anlatılır ve
sure biter.
Enam Suresi
7. Enam kurbanda kesilmesi caiz olan koyun keçi, sığır ve deve cinsine verilen bir isimdir.
8. Sure tevhid inancına vurgu yapmakta ve putların şefaat edemeyeceği vurgulanmaktadır.
9. 1-73 ayetler arasında mekkelilerin peygamberliğe itirazları ret edilir ve peygambere
kendisinden önce başka peygamberlerin de geldiğini söylemesi emredilir. Yine ahiret hayatı
ile ilgili itirazlarına cevap verilir ve putların Allahın yardımcıları olmadıkları kesin bir ifadeyle
vurgulanır.
10. 1-73 ayetler arasında yapılan itirazları daha iyi görmek için yirmi dört defa "de ki"
ayetlerini incelemekte fayda vardır. Zira her "de ki" ayetinde bir itiraza cevap vardır.
11. 74-81 ayetleri arasında hazreti İbrahim'in akli ilkelerle Allahı nasıl bulduğu anlatılır.
12. 82-90 ayetler arasında ise peygamberlerden söz eder ve Kuranda ismi geçen 25
peygamberin 17 tanesi bu ayetlerde ismen geçer.
13. 91-94 ayetler arasında Allah'ı hakkıyla bilmemekten bahsedilmiştir.
14. 95-103 ayetler arasında Allahın varlığının delilleri anlatılır. Buna rağmen insanların Allahı
bırakıp cinlere taptıkları anlatılır.
15. 108. âyette müşriklerin inanç değerlerine hakaret etmenin yasak olduğu anlatılır.
16. 109-110 ayetlerde ise iman edeceğine söz verip de sözünde durmayana verilecek
cezadan bahsedilir ve cüz biter.
Sekizinci Cüz
1. Sekizinci cüz enam Suresi 111 ile başlar ve 165. ayet ile sure biter. Ardından Araf Suresi
başlar 87. ayetle cüz biter.
2. Enam Suresi inançla ilgili bazı yanlışlıklar üzerinde durur ve her âyet bu anlamda dikkat
çekicidir.
3. Enam 120' de günahın gizli ve açık her halinden sakınmamız emredilir.
4. 137. âyette müşriklerin günahtan haz duydukları anlatılır ve yaptıkları iğrenç işleri güzel
gördükleri vurgulanır.
5. 159. âyette dinlerini bölük pörçük edenlere bir kınama vardır.
6. 160. âyette bir iyiliğin on kat sevap ile karşılık bulacağı anlatılır.
7. 165. âyette bazılarının bazıları üzerinde bir üstünlüğü olduğu ve bunun bir imtihan sebebi
olduğu anlatılır ve sure bu ayetle biter.
Araf Suresi
8. Araf Suresi Mekke'de nazil olmuş ve Enam Suresi gibi itikadi meseleler ve yanlışlar
üzerinde durur.
9. İlk 10 ayeti kıyamet günü hesabı üzerinde durur.
10. 11-30 ayetler arasında hazreti Adem'in yaratılış ve cennetten çıkarılış kıssası anlatılır. 11.
44-51 ayetler arasında ise surenin ismi olan Araf olayı anlatılır. Araf yüksek tepeler
demektir. Bazı alimlere göre cennetin içinde cehenneme sınır bölgesinde bulunan yüksek
tepelere verilen isimdir.
12. 59-64 ayetlerde Nuh aleyhisselâmdan bahsedilir.
13. 65-72 ayetlerde Hud aleyhisselâmdan bahsedilir.
14. 73-79 ayetler arasında Salih aleyhisselâmdan bahsedilmiştir.
15. 80-84 ayetler arasında Lut aleyhisselâmdan söz edilmiştir.
16. 85 - 94 ayetler arasında ise Şuayb aleyhisselâmdan bahsedilmiştir ve 85. âyette cüz
biter.
Dokuzuncu Cüz
1. Dokuzuncu cüz Araf Suresi 88. ayetle başlar. Sure 206. ayetle biter ve Enfal Suresi 40.
ayetle devam ederek cüz biter.
2. Şuayb Peygamberin halkına yaptığı nasihatlerle başlayan sure 94-102 ayetler arasında
kendilerine peygamber gelmiş halkların çoğunlukla iman etmediklerini anlatır.
3. 103- 174 ayetler arasında Hazreti Musa'nın mücadelesi anlatılır. Firavun ve sihirbazlarla
olan diyaloğu, sihirbazların iman etmesi ve şehit olmaları, Hazreti Musa'nın Mısır'ı terk
etmesi, Allah ile konuşması, onu görmek istemesi, Tur dağının yerinden çıkarılması ve
İsrailoğullarının üzerine yükseltilmesi, cumartesi yasağına karşı gelinmesi gibi olaylar bu
ayetler arasında anlatılmaktadır.
4. 175-176 ayetlerde Belam'dan bahsedilir. değerli bir adamken sonradan yoldan sapması
anlatılır.
5. 187. ayette kıyametin bilgisi sadece Allaha aittir denilmekte ve sonraki ayette de bu
konuda peygamberin dahi bilgilendirilmediği anlaşılmaktadır.
6. 189-190 ayetler arasında ise Allahtan sağlıklı evlat isteyip şükredeceklerini söyleyen ama
sözlerinde durmayan bir aileden bahsedilir.
7. 204. ayette Kuran okunduğu zaman onu dinlemenin önemine dikkat çekilmiştir.
8. son ayet 206'da meleklerin kulluk yaparken kibir göstermedikleri vurgulanır. Sure bu
ayetle de biter.
ENFAL SURESİ
9. Enfal ganimet demektir. Devletin savaş yoluyla kazandığı ganimetler devlet malıdır.
devlet bunu sosyal yerlere harcar.
10. 5. ayette bazı müminlerin gevşek davrandığı, savaş gibi önemli kararlarda isteksiz
oldukları anlatılır. Devlet başkanına karşı gelen her kişi münafık değildir. bazen nefsani
duyguların da buna sebep olduğu aşikardır.
11. Sure esasında Bedir savaşı ve sonuçları üzerinde durmaktadır.
12. 5-28 ayetler arasında Bedir savaşıyla ilgili bazı konulara değinir. Peygambere/Ordu
komutanına kesin itaat, savaşların çokluk ile kazanılmadığı, Allahın yardımı muhakkak
olduğu bu ayetlerde anlatılır.
13. 33. ayette istiğfar edildiği takdirde azabın gelmeyeceği vurgulanır.
14. 35. ayette müşriklerin amaçsız ve bilinçsizce ibadet ettikleri anlatılır.
15. 36. ayette kafirlerin Allah yolundan alı koymak için finans desteğinden bulundukları
anlatılır ve bununla inananlara bir uyarı verilir.
16. 40. ayette gerçek mevlanın Allah olduğu anlatılır ve cüz biter.
Onuncu Cüz
1. Onuncu cüz Enfal Suresi 41 ile başlar ve 75 ayetle sure bittikten sonra Tevbe suresi başlar.
Tevbe 93. ayetle de cüz biter.
2. Enfal Suresi Bedir savaşıyla devam eder ve arada tüm müminlere uyarı ve nasihatlerde
bulunur.
3. Enfal 60'da düşmanlara karşı hazırlık içinde bulunma emredilmektedir.
4. 65-66 ayetlerde ise az inanan ve sabırlı müminlerin kalabalık bir düşman ordusunu alt
edeceği müjdesi verilir.
5. 67. ayette Bedir savası esirlerinin durumuna ilişkin bir uyarı verilmiştir.
6. 71-75 ayetler arasında ise Muhacir ve Ensar dayanışmasına dikkat çekilmiş, müminlerle
birlikte hareket edenlerin onlardan olduğu var sayılmıştır. Sure bu şekilde biter.
Tevbe Suresi
7. Tevbe adıyla bilindiği üzere Allaha yapılan yöneliş demektir. Kişinin yaptığı yanlıştan vaz
geçmesi, dönmesi demektir. Sure içerisinde bir kaç tane tevbe geçmektedir. Esas tevbe ismi
ise Tebuk seferine katılmayan Ka'b b. Malik ve diğer iki ikişinin tövbesi üzerine nazil olan
ayetler münasebetiyledir.
8. İlk 24 ayet tamamen Mekke fethinden sonra cereyan eden hadiseler üzerine nazil
olmuştur. Mekkelilere dört ay sure tanınmış, iman edenler kalmış,etmeyenler ise çekip
gitmiştir.
9. 11. ayette tevbe eden müşriklerin müslümanlar için din kardeşi oldukları ferman
edilmiştir.
10. 25-27 ayetlerde Huneyn gazvesine değinilmiştir.
11. 28. ayette Mekke fethinden sonra harem bölgesine Müşriklerin girmesi kesinlikle
yasaklanmıştır.
12. 30-35 ayetler arasında Hıristiyanların yanlış inançlarına değinilmiş, özellikle din
adamlarının halktan topladıkları ve biriktirdikleri paralar üzerinde durulmuştur.
13.40. ayette Sevr mağarasında peygamber efendimizle birlikte kalan hazreti Ebubekire
değinilir.
14. 42. ayetten sonra cüzün son ayeti 93'e kadar neredeyse tüm ayetler Tebuk gazvesinden
bahseder. Ayetlerin çoğunluğu da münafıkların savaşa gelmemek için bahane
üretmelerinden bahseder. Arada infakın öneminden, peygambere itaatten ve müminlerle
birlikte olmaktan bahsedilir.
15. 60. ayet zekatın kimlere verileceğini tek tek sayar.
16. 84. ayette Medine'nin en büyük münafığı İbni selülün ölümü neticesinde peygamber
efendimiz onun namazını kılmak istemiş Allah teala da bunu şiddetle ret etmiştir.
Onbirinci Cüz
1. Tevbe Sûresi 94. ayetle başlar Hud Sûresi 5. ayetle biter.
2. Tevbe Sûresi yoğunlukla münafıkların iç yüzünden ve davranışlarından bahseder. Sûre
münafıkların ve Müminlerin davranışlarını sürekli karşılaştırmalı olarak aktarır.
3. Münafıkların sürekli mazeret uydurdukları, (tevbe 94) Allah'ın adına yemin etmekten
kaçınmadıkları (tevbe 95), münafıkların çok gizli hareket ettikleri için tanınmadıkları (tevbe
101), münafıkların Mescid yani dini müessese açmaktan da uzak kalmadıkları, açılışına
peygamber efendimiz gibi dini referansı olan kimseleri çağırdıkları (tevbe 107-110), Kuran
nazil olduğu, okunduğu zaman münafıkların iğrenç yüzlerinin arttıkça arttığı (tevbe 125)
ayetlerinde vurgulanır.
4. 104, 112, 117, 118 ayetlerinde tevbe vurgusu yapılır. Zaten Sûrenin isminin tevbe
olmasının nedeni Sûre içinde bir çok ayetin tevbeden bahsediyor olmasıdır.
5. 117 - 118. ayetler Tebuk gazvesinden geri kalan ve mazeret sunmak yerine tevbe eden üç
sahabenin durumundan bahseder.
6. 111. âyette Allah teâlânın müminlerden cennet karşılığında onların can ve mallarını satın
alması anlatılır.
7. 128 - 129. âyetlerde peygamber efendimizin müminlere karşı ne kadar şefkat ve
merhamet sahibi olduğu vurgulanır ve Sûre bu şekilde biter.
Yunus Sûresi
8. Yunus peygamberin kavmi toplu olarak iman eden tek halktır. Sûrede bununla ilgili iki
âyet geçmektedir. Sûrenin ana konusu tevhiddir. Tevhidin de yeniden yaratılış kısmı
vurgulanmıştır.
9. 75-93. ayetler arasında hazreti Musa'dan ve iman etmeyen firavundan ve onun bedeninin
denizden kurtarılıp ibret olarak teşhir edileceği anlatılır.
10. Sûre içinde insanın bazı garip davranışları anlatılır. Peygamberin insan ırkından olmasını
benimsememeleri ( 2), hayrı istemekte acele ettikleri gibi şerri de istemeleri (11), başları
derde düşünce Allah'tan yardım istedikleri ama dertlerini Allah giderince başka şeyleri
Allah'a ortak koşmaları (12, 21, 22, 23 ve 107) gibi konular bu Sûrede geçmektedir.
11. İnançsızların Kuranın içeriğini beğenmeyince peygamber efendimizden bunu
değiştirmelerini talep etmeleri de 15-17 ayetler arasında gündeme getirilmiştir.
12. 37-41. ayetler arasında Kuranın insan tarafından uydurulan bir kitap olmadığı, Allah'tan
gelen ilahi sözler olduğu, eğer beşeri bir kitap ise aynısını yapmaları istenmektedir.
13. 62-64 ayetleri arasında Allah'ın velayetini kabul edenlere bir hüzün ve korkunun
olmadığı vurgulanır.
14. 107. âyette Allah'tan gelen bir iyiliği kimsenin engelleyemeyeceğini, ondan gelen bir
sıkıntıyı ise o istemedikçe kimsenin kaldıramayacağı özellikle vurgulanır.
15. Sûre baştan sona tevhid vurgusu yapar ve Allah'ın hükmü gelinceye kadar sabretmek
gerektiği vurgusu yapılarak biter.
Hud Sûresi
16. On birinci cüzde sadece beş âyeti geçmektedir. Sûrenin ana konusu tevhiddir. Bir çok
peygamber kıssası bu Sûrede geçmektedir.
Onikinci Cüz
1. Bu cüzde iki tane Sûre vardır. Hud Sûresi ve Yusuf Sûresinin bir bölümü.
2. Hud, Âd kavmine gönderilmiştir bir peygamberdir. Putlara tapan ve Allah'a tövbe ve
istiğfarı terk eden bir kavimdir. Sonunda helak edilmiştir.
3. Sûre içinde bazı peygamberler ve halkları ile bazı diyalogları önemli yer tutar. Nuh, Hud,
Salih, Şuayb, İbrahim, Lut ve Musa peygamberin kıssaları anlatılır.
4. Peygamber efendimizin; benim saçlarıma ak düşüren Sûre tanıttığı Sûredir. Bir önceki
Sûre olan Yunus Sûresinde insanların davranışlarından bahsederken bu Sûrede daha çok
toplumların davranışlarından bahseder. Zira bir insan toplumun bir parçasıdır. Kendisi gibi
azgın ve bozuk bir kaç kişi daha buldumu toplumu da bozar. Sonuç olarak bozulan bir kişi ile
değil bozulan bir toplumla karşı karşıya kalırız.
5. 1-24 ayetler arasında peygamber efendimize bazı uyarılar yapılmıştır. Sabırlı olması
tavsiye edilmiştir. Gelen vahyi terk etmemesi gerektiği vurgulanmıştır. Sonra gelecek ayetler
de peygamber efendimizin örnek alacağı önemli peygamberin hayatlarından ve
mücadelelerinden birer kesit sunulacaktır.
6. 25-49 ayetleri arasında hazreti Nuh'un kıssaları anlatılır. Gemi yapması, susuz bir vadide
gemi yaptığı için alaya alınması, yüzlerce yıl insanları davet etmesi, büyük azap olan tufan ve
selin gelmesi, Nuh'un karısı ve oğlunun iman etmemesi, oğlunun gözleri önünde boğulması,
Rabbimizin ona "bu senin oğlun değildir. Zira o çok fesat birisidir" diyerek Nuh'u teselli
etmesi, halkın gemiye binen az sayıda mümin hariç tamamının su ile helak edilmesi bu
ayetler arasında anlatılır.
7. 50-60 ayetler arasında Hud peygamberden bahseder. Hud peygamberin halkı: bizim
ilahlarımız seni çarpmış, diyerek gülünç bir duruma düştüler.
8. 61-68 ayetler arasında Semud kavmine peygamber olarak gelen Salih peygamberden söz
edilir. Salih, peygamber olduktan sonra ona şöyle dediler: Sen önceden çok aranan, sevilen
bir adamdın. Bu emir verme, yasaklama, nasihat verme gibi şeyler yaptıktan sonra aramız
bozuldu. Esasen hocalar herkes tarafından sevilen sayılan insanlar olamaz. Dine imana
saygılı olan insanlar hocaları sever ama dine imana karşı olanlar ise hocalardan nefret eder.
9. 69-76 ayetler arasında hazreti İbrahim'den bahsedilir. Onun evine insan suretinde
meleklerin gelmesi, İbrahim'in onları tanımadığı için onlara etli yemek hazırladığı, aslında bu
meleklerin İleride yaşayan Hazreti Lut'un halkını helak etmek için görevli melekler olduğu,
İbrahim'in İshak ile müjdelenmesi bu ayetlerde söz edilir.
10. 77-83 ayetler arasında ise Hazreti Lut ve onun helak edilen halkından bahsedilir. Hazreti
Lut'un peygamber olarak görev aldığı yerdeki insanlar cinsel açıdan sapık bir toplumdu.
Hazreti Lut bu ahlaksız toplumu ıslah etmeye çalışmış ama çok azı hariç kimse iman
etmemiş, ahlaksızlıktan vaz geçmemişlerdi.
11. 84-95 ayetler arasında ise Medyen halkına peygamber olarak gelen Şuayb
peygamberden bahsedilir. Özellikle ölçü ve tartıda hile yapan, sahtekarlık yapan, ticarete
ahlaksızlık katan, insanların mallarını haksız yere gasp eden bir topluma peygamber olarak
Şuayb gelmiş ve halk uyarı ve emirlere kulak asmamıştır.
12. 96-110 ayetler arasında ise Hazreti Musa'dan ve onun laf anlamaz, söz dinlemez, kalın
kafalı toplumundan bahsedilir.
13. 111-123 ayetler arasında ise şu konularda uyarılar ve tavsiyeler yapılır ve Sûre biter.
Burası Sûrenin sonuç kısmıdır. Tüm kıssaların Hikmetleri ve amaçları anlatılmıştır. Sana emir
edildiği gibi dosdoğru ol, zalimlere yakınlık gösterme, günün başında, sonunda, ortasında,
gecenin başı ve sonunda namaz kıl (beş vakit namazın farziyeti için delil olarak gösterilen
âyet), iyi toplumların helak edilmeyeceği, göklerin ve yerin gizli bilgileri Allah'a ait olduğu,
sadece ona tevekkül etmek gerektiğinde bu sonuç kısmı ayetlerde anlatılır.
Yusuf Sûresi
14. Kıssaların en güzeli olarak Kuran'ın bahsettiği Sûredir.
15. Yakup peygamber, Yusuf peygamber ve Yusuf'un kardeşleri arasındaki olaylar anlatılır.
İçerisinde yüzlerce hikmet ve ders olan bir Sûredir.
16. 1-14 ayetler arasında Yusuf'un gördüğü rüya, rüyasını babasına anlatması, kardeşlerin
bu rüyadan haberdar olması, kardeşlerin onu öldürmek için planlar yapması anlatılır.
17. 15-22 ayetler arasında Yusuf'un kardeşlerinin akşam vakti ağlayarak eve gelip Yusuf'u
kurdun yediği şeklinde yalan söylemeleri, Yakup peygamberin engin sabrı, diğer yandan
Yusuf'u kuyudan çıkaran bir grubun onu köle olarak satmaları, Yusuf'u şehrin nüfuzlu bir
kişisinin satın alması olayları anlatılır.
18. 23-35 ayetler arasında gençlik çağına gelen Yusuf'un kadınlar tarafından sürekli taciz
edilmesi, Yusuf'un da bu tür olaylardan kurtulmak için rabbinden cezaevine girmek istemesi
ve Rabbinin bu isteği kabul etmesi anlatılır.
19. 36-42 ayetler arasında ise Yusuf ile birlikte iki kişinin daha cezaevine girmesi, bunların
rüya görmesi ve Yusuf'un bu rüyaları tabir etmesi anlatılır.
20. 43-52 ayetler arasında kralın rüya görmesi, bu rüyayı kimsenin tabir edememesi, bunun
tabiri için yıllardır cezaevinde kalan Yusuf'a müracaat etmeleri, Yusuf'un rüyayı tabir etmesi,
kralın Yusuf için af çıkarması ama Yusuf'un afla değil de temiz bir şekilde çıkmak için
cezaevine girmesine neden olan olayın araştırılmasını istemesi, kadınların Yusuf'a attıkları
iftiraları kabul etmesi ve Yusuf'un afla değil de alnının akıyla cezaevinden çıkması anlatılır ve
cüz biter.
Onüçüncü Cüz
1. Cüz Yusuf Sûresi 53. ayetle başlayıp İbrahim Sûresi 52. ayetle biter. Arada Ra'd Sûresi de
vardır.
2. 53-57 ayetler arasında Yusuf peygamberin kralın yaptığı inceleme sonucunda suçsuz yere
hapis yattığı anlaşılmış, böylesine edepli, iffetli ve güvenilir birinin devlet yönetimine
alınmasından söz edilir ve Yusuf peygamber Mısır'ın hazine bakanı olur. Tarımdan sorumlu
devlet bakanı gibi bir sorumluluk da olabilir.
3. 58-78 ayetler arasında ülkede kıtlıktan nasibini alan Yakup peygamberin yaşadığı yerden
Mısır'a tahıl almaya gelen Yusuf'un kardeşlerinden bahsedilir. Yusuf'un kardeşleri Yusuf'u
tanımazlar. Yusuf ise onları tanır. Onlara ikram eder, tahıllarını verir ve ücretlerini de
yüklerinin içine koyar. Ayrıca diğer kardeşleri gelmeden bir daha ki sefere tahılı eksik
vereceğinizi ancak kardeşleri de gelirse tam vereceğini söyler. Bünyamin de Mısır'a gelir.
Kardeşleri onu yalnız bırakır. Yusuf onunla ilgilenir ve kardeşi olduğunu söyler. Kardeşlerine
bir oyun yaparak Bünyamin'i yanında tutar. Kardeşleri babalarına karşı aşırı derecede güven
zaafına uğrarlar.
4. 79-101 ayetler arasında Yakup peygamberin Mısır'a gelmesi, çocuklarını bir arada
görmesi, Yusuf'un rüyasının hak çıkması, Yusuf'un, kardeşlerini bağışlaması anlatılır. Uzun
yıllardır ama olan Yakup peygamberin gözleri de Yusuf'un gömleğin vesilesiyle açılır. Yüz
birinci ayetle Yusuf kıssası biter.
5. 102-111 ayetler arasında Sûrenin mesajlarına vurgu yapılır. Sonuç bölümüdür. Tüm bu
kıssalarda akıl sahibi kimseler için ibretler vardır. Bunlar uyduruk kıssalar değildir, ayeti ile
Sûre biter.
Ra'd Sûresi
6. Ra'd gök gürültüsü demektir. Gök gürültüsünün Allah'a tesbih ettiği/kendisine verilen
görevi yerine getirdiği anlatıldığı için Sûre bu isimle bilinmektedir.
7. Sûre 43 ayettir ve ana konusu tevhiddir. Kuran'a ve peygamberlere iman ve Allah'a ibadet
etmekten söz edilir.
8. 1-4 ayetler arasında yer ve gök nimetlerinden bahsedilir. Hepsinin insanın hizmetine
verildiği vurgulanır. Türlü türlü yiyeceklerin yaratıldığı ve bazılarının daha iyi olduğu
dördüncü âyette vurgulanır.
9. 5-18 ayetler arasında Allah teâlânın yüceliğinden bahsedilir. Allahın her şeyi bildiği, her
canlı ve cansızın Allahın emrine amade olduğu, meleklerin Allah'ın emirlerini sürekli yerine
getirdiği, göklerde ve yerde Allah'tan başka ilah olmadığı, ondan başka kimsenin fayda ve
zarar veremeyeceği, gökten su indirenin Allah olduğu anlatılır.
10. 19-29 ayetler arasında ise müminlerin özelliklerinden bir kısmı anlatılır. Sözlerinde
duran, akraba ziyaretini koparmayan, sabır gösteren, namaz kılan, infak eden, kötülüğü
iyilikle savan kimselerdir. 28. âyette Allah'a yönelen kimselerin, iman eden ve kalpleri
Allahın zikri ile mutmain olan kimseler olduğu vurgulanır.
11. 30-43 ayetleri arasında peygamber efendimize bazı tavsiyelerde bulunulmuştur. 31.
ayette Kuran ile dağların yürütülmeyeceği, yerin parçalanmayacağı anlatılır. 40. ayette
peygamber efendimize senin görevin tebliğ etmektir, denilir. Kafirlerin, müşriklerin hile ve
tuzaklarına aldırış etmemesi gerektiği vurgulanır.
İbrahim Sûresi
12. 52 ayettir. 35-41 ayetler arasında Hazreti İbrahim'in, ailesini alıp Kabe'nin yanına bırakıp
onlar için dua etmesi anlatılır.
13. Sûrenin ana konusu tevhiddir. İlk dört âyette Kuran'ın karanlıklardan aydınlığa çıkaran
bir kitap olduğu, dünya hayatını ahiret hayatına tercih edenlerin yanlış yolda olduğu ve her
peygamberin gönderildiği toplumla aynı dili konuştuğu anlatılır.
14. 5-18 ayetler arasında başta hazreti Musa olmak üzere diğer peygamberlerin mücadelesi
kısaca anlatılır. Peygamberlerin sürgüne gönderilmek ile tehdit edilmesi, toplumda
itibarsızlaştırma faaliyetlerine maruz bırakılmaları, peygamberlerin tevekkül edip, sabır
göstereceklerini söylemeleri ve kafirlerin işlerinin fırtınanın önündeki kül misali anlamsız ve
değersiz olduğu anlatılır.
15. 19-27 ayetleri arasında kafirlerin şeytanın oyununa geldiği, şeytanın ise "beni kınamayın
kendinizi kınayın" cevabına maruz kalmaları, güzel sözün yani tevhid sözünün kökü sağlam
dalları göğe erişmiş güzel bir ağaç gibi olduğu, kötü sözün yani şirkin ise kötü bir ağaç gibi
olduğu anlatılır.
16. 28-34 ayetler arasında nimete karşı nankör davranan kafirlerden, insana her türlü nimet
verilmiş olmasına rağmen yine de nankör olduğu, yerde ve gökte ne varsa insana hizmet için
yaratıldığı vurgulanır.
17. 35-41 ayetler arasında Hazreti İbrahim'in ailesini alıp Kabe'nin yanına bırakıp gitmesi ve
oranın bereketli olması, çocuklarının namaz kılan kimselerden olması ve anne babasının
bağışlanması için dua etmesi anlatılır.
18. 41-52 ayetler arasında Allah teâlânın, zalimlerden habersiz olmadığı, onları belli bir
zamana kadar bekleteceği ama büyük bir azap ile cezalandıracağı anlatılır. Son ayetlerde
Kuran'ın bir uyarı olduğu söylenir ve cüz biter.
Ondördüncü Cüz
1. Bu cüzde iki tane Sûre vardır. Hicr Sûresi ve Nahl Sûresi
2. Hicr, Hazreti Salih'in kavminin yaşadığı yerin ismidir. Sûre 99 ayettir. Mekke'de nazil
olmuş ve ana konusu tevhiddir.
3. 1-25 ayetler arasında Kuran'ın Allah tarafından indirilmiş olduğu ve Allah tarafından
korunacağı anlatılır. Müşriklerin, inanmak istemeyenlerin hakikatı gözleriyle dahi görseler
inanmayacakları da vurgulanır.
4. 26-48 ayetler arasında insanın yaratılış kıssası anlatılır. İblis'in Adem'e saygı secdesi
yapmadığı, bundan dolayı lanete uğradığı, ona İhlaslı insanlar hariç herkesin uyacağı ama
ceza olarak da cehenneme girecekleri özellikle vurgulanır.
5. 49-77 ayetler arasında ise Hazreti İbrahim'e gelen meleklerden bahsedilir. Bu melekler
insan suretinde gelirler. Hazreti ibrahim bunların melek olduğunu bilmediği için onlara etli
bir yemek yapar. Sofrayı kurar. Melekler yemek için ellerini sofraya uzatmazlar. Hazreti
ibrahim onların melek olduğunu anlar ve korkar. Onlar ise korkmaması gerektiğini söylerler.
Lut'un halkını helak etmek için görevli melekler olduklarını söylerler. Ve oradan da Lut
peygamberin yanına giderler. Ayetlerin devamında Lut'un yanına gittiklerini onunla
konuştukları, sabah erkenden şehri terk etmesi gerektiğini söylerler. Lut ve iman eden
bazıları şehri gizlice terk ederler. Lut'un karısı da iman etmediği için o da azaptan nasibini
alır.
6. 78-90 ayetleri arasındaki ise Sûrenin de ismi olan Hicr halkının azap edilmesinden
bahsedilir. Hazreti peygambere, bunlar için üzülmeye değmeyeceği uyarısı yapılır.
7. 91-99 ayetleri arasında Kuran'ı bölük pörçük yapanlara yani birazını kabul edip birazını
kabul etmeyenlere hesap sorulacağı anlatılır. Son nefesini verinceye kadar Rabbine ibadet
et, denilerek Sûre biter.
Nahl Sûresi
8. Nahl bal arısı demektir. 68. Âyette bal arısına bal yapma görevi verildiği geçer. Sûre bu
isimle meşhur olmuştur.
9. 128 ayettir. Mekke'de nazil olmuş ve ana konusu tevhiddir.
10. 1-22 ayetleri arasında Allah teâlânın yarattığı canlılardan söz edilir. Değişik türde
canlıların insanın hizmetine verildiği vurgulanır. Ayrıca suların da Allah'ın izniyle bulutlardan
geldiği, göklerin ve yerin üstünde bulunan herşeyin insanın hizmetine verildiği de anlatılır.
Deniz ürünlerine vurgu yapılır ve sonrasında bunları Allah yarattı ama Allah yerine
koyduğunuz tanrılar hiç bir şey yaratmadı denilerek tevhide vurgu yapılır.
11. 23-34 ayetler arasında ise bazı insanların hem kendi günahlarının hem de başkasının da
günahına ortak olacağı, iyilerin canını almakla görevli rahmet meleklerini, kötülerin canını
almakla görevli azap meleklerinin olduğu anlatılır.
12. 35-64 ayetler arasında müşriklerin bazı davranışlarına değinilir. Onların yanlış yolda
oldukları, bir ilah varken birden fazlasına hangi akılla inandıklarına taaccüp edilir.
13. 65-72 ayetlerde Allah teâlâ verdiği bazı nimetlerden söz eder. Yağmur, bal, değişik türde
canlılar, evlat, torun gibi nimetler bahsedilir.
14. 73-77 ayetler arasında Allah teâlâ örnekler vererek doğru yolda olan ile yanlış yolda
olanların bir olmadığını anlatır.
15. 78-89 ayetler arasında Allah teâlâ verdiği başka nimetlerden söz eder. Bir bebeğin
öğrenme kabiliyeti, kuşların uçması, evlerden, yün nimetinden ve benzeri nimetlerden söz
edilir. Kafirlerin bu nimetleri görmezden geldiği anlatılır.
16. 90-100 ayetler arasında ise Allah teâlâ verdiği nimetlere karşılık insanlardan istediklerini
açıklar. Adil olun, iyi davranın, yakın akrabaya yardım edin. Fuhuştan uzak durun. Sözlerinizi
yerine getirin. Allah'ın âyetlerini ucuz değerlere değiştirmeyin vb.
17. 101-110 ayetler arasında Kuran'ın Allah'ın izniyle indiği, değiştirmek sadece onun
elindedir. İnançsızların Kuran'ın ilahi değil de beşeri bir kitap olduğunu iddia etmeleri, imamı
olduğu halde baskı gören ve kalbi imanla dolu olanların ağızlarından çıkan sözlerin
imanlarına zarar vermeyeceği anlatılır.
18. 111-119 ayetler arasında Allah'ın verdiği nimetlere karşılık nankör olan toplumların azap
göreceği, Allah'ın bu kadar nimet vermesinin yanı sıra domuz gibi, kan gibi, leş gibi şeyleri de
haram kıldığı anlatılır.
19. 120-128 âyetler arasında ise Hazreti İbrahim'in tek başına bir ümmet olduğu, zira her
nimete karşılık şükreden biri olduğu anlatılır. Ayrıca Rabbin yoluna hikmetle, güzel öğütler
ile çağrılması gerektiğinde de vurgulanır. Sabır ve takva tavsiye edilerek Sûre ve cüz biter.
Onbeşinci Cüz
1. Bu cüzde iki tane Sûre vardır. İsra Sûresi ve Kehf Sûresinin bir bölümü
2. İsra Sûresi Mekke'de nazil olmuş ve ana konusu ahlaktır. İçinde tevhid ile ilgili bir çok âyet
de vardır. 111 ayettir.
3. İsra, peygamber efendimizin Mekke'den Kudüs'e olan yolculuğunun ismidir. Sûrenin
başında bu olaydan söz edilir.
4. Sûrenin her ayeti neredeyse birbirinden bağımsızdır. Her ayetin tek tek not alınması
gerekir. Her biri kendi başına bir derstir. Sûrenin içinden bazı ayetler seçerek ne kadar
büyük Hikmetler içeriğini yakından görelim.
5. Bu Kuran gerçekten en doğru yola iletir. 9
6. İnsan hayırlı şeyleri istediği gibi şerli şeyleri de ister. 11
7. Biz bir halkı helak etmek istediğimiz zaman oranın mütref yani aşırıya kaçan zenginlerini
idareci yaparız. Onlar görevlerinde fasıklık ederler. Böylece azap onlara müstahak olur. 16
8. Dünya hayatını isteyene dünya hayatı, ahiret hayatı isteyene ahiret hayatı veririz. 18-19
9. Anne babana "üff" bile deme 23
10. İsraf etme, cimri olma. Çocuklarınızı geçim kaygısı yüzünden öldürmeyin. Zinaya
yaklaşmayın. Kimseyi öldürmeyin. Yetim malını yemeyin. Ölçü tartıda adil olun. Seni
alakadar etmeyen bilginin peşinden koşma. Yer yüzünde kibirli bir şekilde yürüme.. 26-38
11. Kullarıma söyle en güzel sözlerle konuşsunlar. 53
12. Denizde size bir sıkıntı dokunsa sadece Allah'a yalvarır, sizi kurtarınca da ondan yüz
çevirirsiniz. 67
13. Eğer biz seni korumasaydık az da olsa onlara meylederdin. 74
14. Kuran şifadır. İnsana nimet verince nankörlük yapar. Herkes kendi karakterine uygun
hareket eder. 81-84
15. İman etmeyecek olan birine yeri göğü yarsan, altına çevirsen yine de iman etmez. 90-94
16. Göklerin ve yerin hazineleri elinizde olsa fakirlik korkusu yüzünden kimseye bir şey
vermezdiniz. 100
17. Allah'ın güzel isimleri vardır. Hamd Allah'a aittir. 110-111
Kehf Sûresi
18. Mekke'de nazil olmuş ve ana konusu tevhiddir. İçerisinde beş tane önemli kıssa vardır.
Sûrenin de ismi Kehf kıssası en meşhurudur. İmanlarını korumak için yurtlarını terk eden ve
bir mağarada gizlenen bir grup gençten söz edilir.
19. Sûredeki beş kıssa: Mağara arkadaşları kıssası, bahçe sahipleri kıssası, Hazreti Adem'in
yaratılış kıssası, Hızır-Musa kıssası ve Zülkarneyn kıssası
20. 9-27 ayetler arasında mağara arkadaşları kıssası anlatılır.
21. 32-45 ayetleri arasında bahçe sahipleri kıssası anlatılır.
22. 50. âyette yaratılış kıssası özet olarak geçer.
23. 60-82 ayetler arasında ise Hızır-Musa kıssası anlatılır.
Onaltıncı Cüz
1. Bu cüzde Kehf Sûresinin ve devamı ve iki tane Sûre vardır. Meryem Sûresi ve Taha Sûresi
2. Kehf Sûresinin son bölümünde (75-82) Hızır-Musa kıssasının Hikmetleri anlatılır. Son
olarak doğu ve batı taraflarına giden Zülkarneyn kıssası (83-98) anlatılır. Kıssalar burda biter.
Meryem Sûresi
3. Sûre 98 ayettir. Mekke'de nazil olmuş ve ana konusu tevhiddir.
4. 1-15 ayetler arasında Zekeriya peygamberin duasının kabul edilmesi anlatılır. Uzun
Sûredir çocuk sahibi olmayı bekleyen Zekeriya peygamberin Yahya isminde bir çocuğu olur.
Duadan ve Allah'tan ümit kesmemek lazım.
5. 16-40 ayetler arasında Sûrenin de ismi olan Meryem'den bahseder. Mucizevi bir şekilde
Hazreti İsa'ya hamile kalan ve onu doğurup halkının yanına gelmesi, halkın bu duruma karşı
çıkması bunun üzerine Hazreti İsa’nın bebek iken konuşması anlatılır.
6. 41-50 ayetler arasında Hazreti İbrahim'in, babasına nasihat etmesi anlatılır. Babasına
şeytana tapmaması gerektiği, Rahman'ın merhametine sığınması gerektiğini söyler. Babası
ise İbrahim'in kendisini terk etmesi aksi halde onu öldüreceğini söyler.
7. 51-53 ayetleri arasında kısaca Musa'dan, 54-55 ayetler arasında İsmail'den, 56-56 ayetler
arasında ise İdris peygamberden bahseder. Devamında ise bu peygamberlerden sonra gelen
kuşağın önce namazı terk ettikleri, şehvetlerinin peşinden koştukları vurgulanır.
8. 61-98 ayetler arasında ise tevhid içerikli ayetler geçer. Allah'ın çocuk sahibi olmadığı,
noksanlıktan münezzeh olduğu, Allah'a eş koşanların ve ona çocuk ve acziyet isnat edenlerin
büyük bir azap görecekleri anlatılır.
9. Meryem Sûresinde Rahman kelimesinin çok defa zikredilmesi de dikkat çekicidir.
Taha Sûresi
10. Sûre 135 âyettir. Sûre yoğun olarak Hazreti Musa'dan bahseder.
11. 2. Âyette Kuran'ın insanın bedbaht olması için nazil olmadığı geçer.
12. 25-35 ayetler arasında hazreti Musa'nın duası geçer. Rabbim, kalbime genişlik ver.
İşlerimi kolaylaştır. Dilimdeki bağı çöz..
13. 44. âyette hazreti Musa ve Harun'a firavuna gitmeleri, onunla konuşurken sert bir uslüp
kullanmamaları vurgulanır.
14. 56-76 ayetler arasında hazreti Musa ve sihirbazlar olayı anlatılır. Sihirbazlar Musa'nın
sihir yapmadığını anladıkları için iman ederler.
15. 77-99 ayetler arasında Musa'nın mucizevi olarak denizi yararak geçmesi, firavun ve
askerlerinin denizde boğulması, İsrail oğullarına çölde nimetlerin hazır geldiği, Hazreti
Musa'nın Tur dağına gidip Rabbinden vahiy alması, döndüğü zaman ise kavminin puta
tapmaya başladığını görmesi, samiri isimli bir kişinin toplumu şirke bulaştırdığı için sürgün
edildiği olaylar anlatılır.
16. 100-115 ayetler arasında Allah teâlânın yüceliğinden bahsedilir.
17. 116-123 ayetler arasında hazreti Adem'in yaratılış kıssası anlatılır.
18. Allahın öğütlerine kulak asmayanların sıkıntılı bir hayat yaşayacakları 124, Kuranın
emirlerine bir müddet uyup sonra onu terk edenlerin kıyamet günü kör olarak diriltilecekleri
125-127, imtihan gereği kendisine bir sürü mal mülk verilen kimseye imrenilmemesi
gerektiği 131, ailene namazı emret ve bunda sabır göster emri 132, ve diğer uyarı ve
tavsiyeler ile cüz biter.
Onyedinci Cüz
1. Bu cüzde iki tane Sûre vardır. Enbiya Sûresi ve Hac Sûresi
Enbiya Sûresi
2. Enbiya, peygamberler demektir. Sûre içinde bazı peygamberler zikredilmiştir. Sûrenin ana
konusu tevhiddir.
3. 1-15 ayetler arasında kıyametin yakın olduğu halde insanların boş şeyler ile meşgul
olduğu, Kuran'ın Allah tarafından indirilmiş bir kitap olduğu, peygamberin kendi isteğiyle
değil de Allah'ın seçmesi ile gerçekleştiği ve hakkı bile bile inkar edenlerin cezalandırılacağı
anlatılır.
4. 16-33 ayetler arasında Allah teâlânın yüceliğinden bahsedilir. Yeri göğü boşuna
yaratmadığı, göklerde ve yerde Allah'tan başka ilah olsaydı düzenin bozulacağı, Allah'ın
çocuk sahibi olmadığı, dağların Allah tarafından yerin düzgün durması için sabitlenmiş
olduğu gibi Allah'ın varlığının ve birliğinin vurgusu yapılır.
5. 34-50 ayetler arasında ise herkesin ölümlü olduğu, peygamberlerin bile ölümlü olduğu,
peygamberi inkâr eden ya da onunla alay edenlerin cezalandırılacağı, peygamberi
yalanlayanların tarihin her döneminde olduğu, peygamberin görevinin sadece uyarmak
olduğu, uyarılara kulak vermeyenler için terazi kurulacağı ve günâhkârların cezalandırılacağı
anlatılır.
6. 51-73 ayetler arasında Hazreti İbrahim'in putları kırması, gözü dönmüş müşriklerin
kendilerine sahip çıkamayan putların adına İbrahim'i ateşe atarak cezalandırmak istemeleri,
ateşin Allah'ın emriyle İbrahim'i yakmadığı anlatılır.
7. 74-75 ayetler arasında Hazreti Lut'un pisliğin içine bulaşmış bir toplumdan Allah'ın izniyle
kurtulduğu, 76-77 ayetler arasında ise Hazreti Nuh'un kurtulması anlatılır.
8. 78-82 ayetler arasında ise Dâvud ve Süleyman peygamberden bahsedilir. Onların derin bir
anlayış sahibi oldukları, rüzgarın, madenlerin ve Şeytanların bile Süleyman peygamberin
emrinde olduğu anlatılır.
9. 83-92 ayetler arasında Eyyup peygamberin şifa bulması, Yunus peygamberin dua ve
istiğfarda bulunduğu için balinanın karnından sağ salim çıkarıldığı, Zekeriya peygamberin
duasının kabul edildiği ve Meryem'in iffetli bir hanımefendi olduğu olduğu geçer.
10. 93-112 ayetler arasında ise insanların dinlerini bölük pörçük ettiği, kıymetin yakın
olduğu, yecuc ve mecuc denilen bir canlının kıyamete yakın ortaya çıkacağı, kıyametin
koparken göğün kağıdın katlanması gibi katlanacağı, Hazreti Muhammed sallallahu aleyhi ve
sellem’in alemlere rahmet olarak gönderildiği anlatılır ve Sûre biter.
Hac Sûresi
11. 78 ayettir. İçerisinde Hac ile ilgili bazı ayetler olduğu için bu isimle bilinmektedir.
Medine'de nazil olmuştur.
12. 1-13 ayetler arasında öncelikle kıyametin kopacağı, kıyamet koptuğu zaman insanların
sarhoşlar gibi yalpalayarak hareket edeceği, insanların sudan, kandan, etten, kemikten
yaratıldığı, yoktan yaratılan bir canlının öldükten sonra yeniden hayat bulmasının daha kolay
olacağı, bazı insanların bilgisizce Allah hakkında konuştukları, bazılarının da yarım yamalak
iman ettiği, başına iyilik gelirse iman ettiği, kötülük gelince de Allah'ı suçladığı ve insanların
zararı olan şeylere ibadet etttiği anlatılır.
13. 14-24 ayetler arasında iman edenlerin cennet ile mükafat göreceği, iman etmeyenleri
ise azap göreceği, yerde gökte ne kadar canlı ve cansız varsa hepsinin Allah'a itaat ettiği
anlatılır. Allah'ın değer vermediği kimseye kimsenin değer katamayacağı geçer (18)
14. 25-37 ayetler arasında Kabe, hac, haccın mana ve maksadı, hacda kesilen hayvanların
kesilme amacının et olmadığı, ibadetlerde takvanın esas olduğu, şeklin ise takvaya işaret
ettiği gibi konular geçer.
15. 38-51 ayetler arasında ise ilk cihat izni gelir. Müslümanların belli bir güce ve birliğe sahip
olduktan sonra zülme sessiz kalmamaları gerektiğinde vurgulanır.
16. 52-55 ayetler arasında peygamberlerin vahiy alırken şeytanın da desiselerine maruz
kaldığı ancak Allah'ın bu desiselere fırsat vermeyip vahyini koruduğu anlatılır. Bu durumun
müminlerin imanını artırdığı, kafirlerin de şüphelerini artırdığı vurgulanır.
17. 56-72 ayetler arasında yönetimin sadece Allah'a ait olduğu, kıyamet koptuktan sonra
kimsenin onun izni olmadan konuşmayacağı, müminlerin cennet ile, kafirlerin de cehennem
ile bir son ile karşı karşıya geleceği anlatılır.
18. 73-78 ayetler arasında ise Allah dışında hiç kimsenin bir sinek dahi yaratmaya güç
yetiremeyeceği, Allah'ın istediği kimseye peygamberlik verdiği, Allah'ın varlığına ve birliğine
inananların isimlerinin MÜSLÜMAN olduğu, bu ismin eskiden beri Allah tarafından verildiği,
Allah'ın bizim mevlamız olduğu vurgusu yapılır ve Sûre de cüz de biter.
Onsekizinci Cüz
1. Bu cüzde Müminun ve Nur Sûresinin tamamı ile Furkan Sûresi nın bir kısmı var.
Müminun Sûresi
2. Müminun, inananlar demektir. Sûrenin 1-11 ayetleri arasında müminlerin özelliklerinden
bahseder ve bunları yerine getirenlerin kurtulduğu, Firdevs cennetine nail olacakları
anlatılır. Sûre Mekke'de nazil olmuş ve ana konusu tevhiddir.
3. 12-16 ayetler arasında ise insanın yaratılış aşamaları anlatılır. Bir damla sudan, kandan,
etten ve kemikten yaratılan insanın öldükten sonra yeniden yaratılacağı anlatılır.
4. 17-22 ayetler arasında Allah teâlânın verdiği bazı nimetlerden söz edilir. Gökler, su,
değişik renk ve tatlılıkta yiyeceklerin insan için yaratıldığı vurgulanır.
5. 23-34 ayetler arasında ise Hazreti Nuh'un Allah'ın emriyle ve gözetiminde gemi yapması
ve inanan bir miktar insan ile bazı hayvan türlerinin gemiye bindirilmesimden söz edilir.
6. 35-44 ayetler arasında ise ölümden sonraki hayata inanmayanların kurumuş kemikleri
göstererek bunların yeniden hayat bulmaları imkansızdır demeleri, bunun üzerine
Rabbimizin onlara cevap vermesi anlatılır. Yoktan var edilen, yaratılan bir insan yaratıldıktan
sonra ölse yeniden dirilemez mi?
7. 45-56 ayetler arasında ise Hazreti Musa'dan ve kavminden kısaca söz edilir. Sonuç olarak
da bunların hepsi bölük pörçük oldular, peygamberlerini yalanladılar, onlara verdiğimiz
nimet ve rızıklar onlara verdiğimiz değeri göstermez diyerek konu biter.
8. 57-61 ayetler arasında hayır yolunda koşturan müminlerden bahsedilir.
9. 62-118 âyetler arasında ise konu bütünlüğü gözükmektedir. Müşriklerin ahiretin varlığı
hakkındaki şüpheleri, peygamberin gerçekten peygamber olup olmadığı konusundaki
şüpheleri ve itirazları, ölüm sonrası hayat olan cennet ve cehennem hakkındaki itirazları ile
Allah teâlânın verdiği cevaplar vardır. Müşriklerin yeri göğü yaratanın Allah olduğuna iman
etmelerine rağmen ona şirk koşmaları, öldükten sonra yeniden dünyaya gelmek isteyip de
Allah'ın buna izin vermeyeceği, ceza çekenin kendi yaptıkları yüzünden ceza çekeceği gibi
tevhid içerikli ayetler geçer.
Nur Sûresi
10. Medine'de nazil olmuş ve ana konusu ahlaki değerleri korumak ile adabı muaşerettir.
Özellikle kadınların öğrenilmesi tavsiye edilen Sûredir.
11. 1-10 ayetler arasında zina gibi büyük günahın cezasından söz edilir. Zina günahı işleyen
kişi bunu itiraf etmemeli ve sağda solda dile getirmemelidir. Allah Settardır yani günahları
örten demektir. Kul, günahı ile övünme diğerleri sürece Allah onu rezil etmez. Kişi bol bol
tevbe etmeleridir. Zaten 10.ayette Allah'ın tövbeleri çokça kabul ettiği ifadesi geçer.
12. 11-26 ayetler arasında ise Hazreti Aişe'ye atılan iftiranın konusu geçer. Allah teâlâ
burada müminlerin ciddi bir şekilde uyarır. Kulaktan dolma bilgilerle kimsenin iffeti
hakkında söz söylenmemesi gerektiğini söyler. Bunu yapanların Allah'ın gazabına düçar
olacakları ve dünyada da seksen kırbaç cezası ile cezalandırılacakları anlatılır. Allah'ın
tövbeleri kabul eden olduğu ve bu gibi işlerden uzak durulması gerektiğini de bu ayetlerde
görürüz.
13. 27-34 ayetler arasında bir yere girerken izin alarak girme, selam vererek girme,
erkeklerin gözlerini bakmaları caiz olmayan yere dikmemeleri, kadınların örtünmesi,
bekarların biran önce evlendirilmeleri, evlilik yapma imkanı olmayanların da iffetli
davranmaları gerektiği geçer.
14. 36-40 ayetler arasında Sûrenin ismi de olan Nur ayeti geçer. Allah göklerin ve yerin
Nurudur.. Allahı zikretmek, ticaretin müminleri zikirden, namazdan, zekat vermekten
alıkoymayacağı anlatılır.
15. 41-46 ayetler arasında Allah teâlânın yüceliğinden bahsedilir. Yerde ve gökte ne varsa
onu tesbih eder, o bulutlardan su indirir, geceyi ve gündüzü o düzene koydu ve her türlü
hayvanı yarattı.
16. 47-57 ayetler arasında peygambere itaat etmenin önemi, peygambere itaat etmenin
Allah'a itaat etmek olduğu önemle vurgulanır.
17. 58-61 ayetler arasında ise çocukların anne ve babalarının ev ve odalarına izin almadan
girmemeleri gerektiği, yaşlı kadınların başlarını örtmede biraz esnek davranabileceği,
evlerinde yemek için izin istemeye gerek duyulmayan kimseler ile ilgili konular geçmektedir.
18- 62-64 ayetler arasında ise müminlerin toplu işlerde izin almadan kaytarmamaları,
peygamberi çağırırken, ondan söz ederken sıradan bir insandan söz eder gibi söz
edilmemesi gerektiği ve son olarak göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah'a aittir vurgusu
yapılarak Sûre biter.
Furkan Sûresi
19. Mekke'de nazil olmuş ve ana konusu tevhid ile ahlaki konulardır.
20. 1-20 ayetler arasında Allah teâlânın yüceliğinden, ondan başka ilah olmadığından, ilah
olarak kabul edilenlerin fayda veya zarar veremeyeceğinden söz edilir. Müşriklerin peki
hakkındaki şüpheleri, peygamberine insan olarak kabul etmekte zorlandıkları, yemek yiyip
içen, çarşı pazarda geçim derdine düşen bir kişinin peygamber olamayacağını iddia ederler.
Cehennemin uğultusunun çok uzaklardan bile duyulacağı, bunun için cehenneme götürecek
amellerden uzak durmaktan, son olarak da tüm peygamberlerin insan olduğu vurgusu
yapılır ve cüz biter.
Ondokuzuncu Cüz
1. Furkan Sûresi 21. ayetle başlar. Sonrasında Şuara Sûresi gelir. Bu Sûre de bittikten sonra
Neml Sûresi gelir ve Neml Sûresi 55. ayetle cüz biter.
Furkan Sûresi
2. 21-34 ayetler arasında ana konu Kuran'dır. Peygamberi tekzip etmeleri, insan peygamber
yerine melekten bir peygamber talep edilmesi, peygamber efendimizin: Ya Rab, bu halkım
Kuran'ı terk etti, diye şikayette bulunması, her peygamberin mutlaka azılı düşmanlarının
olduğu gibi konular işlenmiştir.
3. 35-44 ayetler arasında Peygamberi, Onun getirdiği hakikatleri tekzip eden halkların helak
edildiği ve kendi arzularını ilah edinenlerin akılsızlar olduğu vurgulanır.
4. 45-62 ayetler arasında Allah teâlânın yüceliğinden bahsedilir. Gölgeyi uzatması, gecenin
dinlenme, gündüzün de aktivite/çalışma zamanı olduğu, rüzgarın Allah'ın rahmeti olduğu,
denizlerin tatlı ve acı olduğu ve benzeri nimetler anlatılır. Tüm nimetlerin yegane sahibi
Allah olmasına rağmen insanların Allahı bırakıp da başka tanrılara tapmaları da ayetler
arasında anlatılır.
5. 63-77 ayetler arasında ise Rahman'a kulluk yapanların özellikleri anlatılır. Buna göre
müminler yer yüzünde ağır adımlarla yürür, cahillerden yüz çevirir, gece vakti namaz kılar,
cehennem azabından korunmak için dua eder, infak ettikleri zaman aşırılığa ve cimriliğe
gitmez, Allah'tan başkasına ibadet etmez, adam öldürmez, zina etmez, yalan şahitlik etmez,
boş şeylerden nazikçe uzaklaşır, Rablerinin ayetlerini duydukları zaman kör ve sağır kesilmez
ve Rabbimiz bize eşlerimizden ve çocuklarımızdan bize göz aydınlığı nasip et, bizi
Muttakîlerin imamı kıl, diye dua ederler. De ki: ibadetiniz /duanız olmasa idi rabbiniz ne diye
değer versin, ayeti ile Furkan Sûresi biter.
Şuara Sûresi
6. Mekke'de nazil olmuş ve ana konusu tevhiddir. Peygamberlerin mücadelesi yoğun olarak
anlatılır. Helak olan kavimlerin helak edilme gerekçeleri anlatılır.
7. İlk ayetlerde iman etmeyenlerin peşinden üzülmeye değmeyeceği vurgulanır.
8. 10-68 âyetleri arasında Hazreti Musa'dan ve iman etmeyen firavundan ve ona türlü türlü
sıkıntılar çıkaran halkından bahsedilir.
9. 69-104 ayetlerin ilk bölümünde hazreti İbrahim'in duasına yer verilir. Beni yaratan, rızık
veren, şifa veren odur. İkinci bölümünde ise imansız bir şekilde ölen birisine kimsenin şefaat
edemeyeceği, hiçbir samimi dostunun kalmayacağı vurgulanır.
10. 105-122 ayetler arasında Hazreti Nuh'un mücadelesi anlatılır. Yıllar süren davet ve
tebliğine rağmen çok az kişi iman etti. Bunlar bir gemi yaptılar. Allah teâlâ günlerce yağan
yağmurlar gönderdi ve bu halkı helak etti. Nuh'un karısı ve oğlu iman etmediği için onlar da
boğulanlardan oldular. Kafirler Hazreti Nuh'a dediler ki: Yanındaki fakirleri uzaklaştır, biz
gelelim. Hazreti Nuh: Ben müminleri kovmam diyerek onlara cevap vermiştir.
11. 123-140 ayetler arasında Hazreti Hud ve onun iman etmeyen kavmine değinilir. Kavmi
diyor ki: Yeter artık, bize vaaz etsen de etmesen de bizim için fark etmez. Biz asla
inanmayacağız. Bunun üzerine Allah teâlâ onları helak etti.
12. 141-159 ayetler arasında ise Hazreti Salih'in mücadelesi anlatı