Kuyucuk’ta kuş sesleri yeniden duyulmaya başladı
KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
İklim değişikliği, küresel ısınma ve yanlış su kullanımıyla kuruduğu için kuşların konaklamasına hasret kalan Kars’ın Arpaçay ilçesindeki Kuyucuk Gölü Kuş Cenneti, yıllar sonra yeniden göçmen kuşlara ev sahipliği yaptı. Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Kırpık, Kars Valiliği öncülüğünde sulak alanları koruma kurulu tarafından verilen can suyuyla eskisi gibi olmasa da gölün kuş sesleriyle yankılanmasının sevindirici olduğunu ifade etti.
Yapay adaya sahip, Doğu Anadolu’nun ilk Ramsar alanı, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Doğu Anadolu’nun ilk Avrupa Seçkin Turizm Cenneti olan Kuyucuk Gölü Kuş Cenneti, yıllardır kuruyor. 230’un üzerinde kuş türünün tespit edildiği göl, her yıl Ekim ayının sonu Kasım ayının ilk haftasında yaklaşık 40 bin göçmen kuşu ağırlıyordu. 1997 yılında 13 metre derinlikte olan göl, yanlış su kullanımı yüzünden sürekli düştü. En son 2014 yılında kuruma noktasına gelen göle, çevreye yapılan gölet ve barajlarda biriken sular verilemedi, kalıcı bir çözüm bulunamadı. Göl beslenemediği için sıcak geçen yazın da etkisiyle kalan su da buharlaştı. Kuş seslerinden bile yoksun kalan göl, adeta bataklığa döndü. Gölde ise kuşlardan geriye bataklıktaki ayak izleri ve tüyleri kalmıştı.
Vali Türker Öksüz’ün talimatlarıyla Sulak Alanları Komisyonu kuruldu çözüm noktaları tartışıldı. Son olarak kış mevsimi başlamadan göle 6 km mesafedeki Kuyucuk Köyü’nde sondaj vurularak su çıkarıldı. Çıkarılan doğal kaynak su 6 km’lik borularla göle taşındı. “Can Suyu” adı verilen bu çalışmanın ardından gölde az da olsu su birikintisi oluştu. Yıllardır göl üzerinden uçarak giden kuşlar suyu görünce konaklamaya başladı. Angut, sakarmeke, yeşilbaş ördek, kara boyunlu batağan, sığırcık ve boz kaz gibi 232 farklı kuş türünü barındıran Kuyucuk Kuş Cenneti, özlemini çektiği cıvıl cıvıl ve renkli günlerine geri dönmeye başladı. ‘Göçmen kuşların akaryakıt istasyonu’, ‘Dinlenme Tesisleri’ olarak da adlandırılan Kuyucuk Gölü’ne Mart ayının ortalarından bu yana akın akın kuşlar geliyor. Göle konuklamak için gruplar halinde gelen kuşlar rengarek görüntüleri ve neşeyle çıkardıkları seslerle alanı adeta şenliğe çevirdiler.
Gölde artık bir yoğun bir kuş popülasyonuna rastlamak mümkün. Göl adeta günlük olarak dolup boşalıyor. Devasa görünümlü boz kazların sayısı da gün geçtikçe artıyor. Göldeki mevcut sayıları 100’ü bulan boz kazlar gökyüzünde sinsice dolaşan avcı kuşların saldırılarına karşın toplu halde bekliyorlar.
Göl kenarında beslenen ağaç kakanlar ve daha birçok kuşun gökyüzünde dans ettiği görüntüler Kuyucuk’un zenginliğini de gözler önüne serdi. Göle sahi çıkılması, bakılması ve su sorunun tamamen giderilmesiyle gölün daha da cazip olması bekleniyor.
Gölün ilk kez kuruma belirtisini 2013 yılında gösterdiğini ve 2014 yılında KAÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Kırpık, “2017-2018 yıllarında kısmen, 2019 yılında da yüzde 99’u tamamen kurudu. Oldukça fazla kuş çeşitliliğine sahip olan Kuyucuk Gölü, kurumadan önce hem kuş sesiyle hem de sabah-akşam kuş hareketliliğiyle görenlerin beğenisini kazanıyordu. Büyüleyici görüntü ve ses vardı. Şu anda da göç zamanı olduğu için Kart ayının 15’inden sonra kuşlar yüksek yerlere doğru gelirler. Kular buraya geldiklerinde hem besleniyorlar hem de ürüyorlar. Şu anda eskiye nazaran çok fazla çeşitlilik olmasa da epey sayıda kuş var.” dedi.
KUYUCUK KUŞ CENNETİ
Türkiye’nin, Ramsar Sözleşmesi kapsamında koruma altına alınan 13'üncü alanı olan Kuyucuk Gölü, Kars kent merkezinin yaklaşık 40 kilometre kuzeydoğusundaki Arpaçay sınırlarında yer alıyor. Yaklaşık 245 hektarlık göl ve 416 hektarlık Ramsar alanına sahip kuş cenneti, deniz seviyesinden bin 627 metre yükseklikte bulunuyor. Adını da bitişiğindeki köyden alan Kuyucuk Gölü, angut, sakarmeke, yeşilbaş ördek, kara boyunlu batağan, sığırcık ve boz kaz gibi 232 farklı kuş türünü barındırıyor.
(BA-BA-S) GAZİ KARS (KHA) / KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
